Το ψάρι βρομάει από το κεφάλι, φαίνεται όμως ότι συχνά το πρόβλημα επεκτείνεται και στους «κυνηγούς κεφαλών» και δεν το ξεπλένει ούτε όλο το νερό της ΕΥΔΑΠ.
Πόρισμα εσωτερικού Ελέγχου της Εταιρείας Υδρευσης και Αποχέτευσης διαπιστώνει πλήθος παρατυπιών, αδικιών εις βάρος των μικρών οφειλετών και μεθοδεύσεων με στόχο το όφελος των δικηγορικών που έχουν ενταχθεί στο σύστημα των αναγκαστικών εισπράξεων.
Παρά ταύτα, η διοίκηση της ΕΥΔΑΠ υπό τον Χάρη Σαχίνη αποφάσισε στο τελευταίο Διοικητικό Συμβούλιο της 15/12/21 να συνάψει νέες συμβάσεις συνεργασίας με τις ίδιες δικηγορικές εταιρείες για τα έτη 2022 και 2023.
Η «Εφ.Συν.» καταγράφει τα βασικά συμπεράσματα του πορίσματος που συνέταξε η Διεύθυνση Εσωτερικού Ελέγχου τον Ιούλιο του 2020.
Το πόρισμα αυτό κρατήθηκε ώς τώρα μυστικό από τη δημοσιότητα αλλά η διοίκηση της ΕΥΔΑΠ, όπως θα διαβάσετε στην απάντησή της, διατείνεται ότι έλαβε υπόψη τις πικρές διαπιστώσεις του αν και διατήρησε τους βασικούς του χειριστές. Ο,τι θα διαβάσετε παρακάτω, προέρχεται αυτούσιο από το πόρισμα και έχουν αλλάξει σε ορισμένα σημεία κάποιες διατυπώσεις προς αποφυγή επαναλήψεων και παρανοήσεων.
Το πόρισμα ελέγχει τη δράση της Υπηρεσίας Αναγκαστικών Εισπράξεων (ΥΑΕ) στο διάστημα 1/1/2017 έως 30/4/2020. Η ΥΑΕ εισάγει υποθέσεις στο σύστημα προκειμένου να ξεκινήσει τη διαδικασία της αναγκαστικής είσπραξης που περιλαμβάνει πολλά στάδια με αποστολή εξωδίκων, έρευνα στα Υποθηκοφυλακεία, κατασχέσεις, πλειστηριασμούς κ.λπ. Για τις διαδικασίες, η ΥΑΕ συνεργάζεται με δικηγορικά γραφεία τα οποία έχουν συμφωνήσει να αμείβονται για τις υπηρεσίες τους, αλλά να εισπράττουν και μπόνους όταν υπερβαίνουν κάποιους στόχους.
Κάπου εδώ αρχίζουν τα μεγάλα θέματα, καθώς το πόρισμα εντοπίζει ενέργειες οι οποίες αποσκοπούν ακριβώς στην αύξηση των εμφανιζόμενων εισπράξεων με στόχο να εισπραχθούν μεγαλύτερα μπόνους από τους «κυνηγούς κεφαλών». Οπως αναφέρεται σχετικά:
- Χρονίζουν 25.600 υποθέσεις ανείσπρακτης οφειλής 51 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 14 εκατ. για οφειλές άνω της 5ετίας, με κίνδυνο παραγραφής. Γι’ αυτές τις τελευταίες η ΥΑΕ δεν έχει κάνει κάποιες ενέργειες, ενώ για κάποιες άλλες ασχολείται και μάλιστα πολλές φορές.
- Δεν εκκινούν διαδικασίες για μεγαλοοφειλέτες, γίνονται πολύ λίγες εγγραφές κατασχέσεων σε ακίνητα, πολύ λίγες κατασχέσεις εις χείρας τρίτων-τραπεζών και καθυστερημένη εφαρμογή του μέτρου, χαμηλός αριθμός υποθέσεων για τις οποίες διασφαλίστηκε νόμιμος τίτλος, μη εκτέλεση πλειστηριασμών.
- Κατά την τελευταία τριετία καταβλήθηκαν σε δικαστικούς επιμελητές και συνεργαζόμενες δικηγορικές εταιρείες 3 εκατ. ευρώ πλέον του κόστους των απασχολούμενων εξωτερικών δικηγόρων εκτός συμβάσεων και μόνιμου προσωπικού και του σταθερού λειτουργικού κόστους της ΥΑΕ. Παρά ταύτα, η μόνη με ασφάλεια ιχνηλατήσιμη είσπραξη που οφείλεται πράγματι σε ενέργειες της Υπηρεσίας είναι το ποσό των 512 ευρώ από κατασχέσεις εις χείρας τραπεζών.
Kυνήγι χωρις οφειλή
Μετά τον Αύγουστο του 2019 εισήχθησαν για αναγκαστική είσπραξη 13.830 υποθέσεις συνόλου οφειλής 13,4 εκατομμυρίων ευρώ, κατά παράβαση των διαδικασιών και των προϋποθέσεων. Μάλιστα, οι 9.614 παροχές εξ αυτών, συνολικής οφειλής 4 εκατομμυρίων, εισήχθησαν με οφειλή κάτω του ορίου των 500 ευρώ που έθετε η Νομική Υπηρεσία ως προϋπόθεση για αναγκαστική είσπραξη. Τις καταχώρισαν δικηγόροι απασχολούμενοι με μπλοκάκι, ασκούμενοι. Εντοπίστηκε ακόμη και παροχή που εισήχθη στο σύστημα δυο φορές στην ίδια ημερομηνία και για την ίδια οφειλή.
Η παραβίαση της διαδικασίας προκάλεσε παράπονα πελατών, αρνητικές συνέπειες στην εικόνα της εταιρείας, ενώ έθεσε σε κίνδυνο τη νομική εγκυρότητα εκκίνησης μέτρων αναγκαστικής είσπραξης. Δειγματοληπτικά, εντοπίστηκαν 55 υποθέσεις που μπήκαν στο σύστημα λίγες ώρες ή λίγες μέρες μετά την είσπραξη και τον διακανονισμό της οφειλής. Χωρίς να γίνει καμιά ενέργεια από την ΥΑΕ, η Υπηρεσία προσμέτρησε τα ποσά αυτά ως δική της είσπραξη. Μια περίπτωση δημιουργήθηκε 11 μέρες αφού ο πελάτης είχε πληρώσει την πρώτη δόση διακανονισμού στις 19/12/2019.
Μάλιστα, η υπηρεσία αφού προσμέτρησε την υπόθεση, τη διέγραψε. Σε άλλες περιπτώσεις αποστέλλεται εξώδικο και χρεώνονται στον πελάτη δικαστικά έξοδα ενώ έχει προβεί σε διακανονισμό. Σε παροχή δίνεται εντολή για έρευνα στο υποθηκοφυλακείο, ενώ ο πελάτης είναι ήδη ταυτοποιημένος αφού είχε κάνει πρόσφατα διακανονισμό. Η υπόθεση παραμένει ενεργή στο σύστημα, ενώ ο πελάτης είναι συνεπής στις δόσεις του και υδροδοτείται κανονικά.
Μπόνους χωρίς κόπο
Σε συγκεκριμένες περιπτώσεις, αν και η ίδια η ΥΑΕ παραδέχεται ότι δεν κατάφερε να εισπράξει με τις δικές της ενέργειες τις οφειλές για διάφορους λόγους (άγνωστος υπόχρεος, χωρίς μερίδα, ανεπίδοτο εξώδικο, κάτοικος εξωτερικού κ.λπ.), τις προσμετρά στις δικές της εισπράξεις όταν ο πελάτης εμφανίζεται και πληρώνει το χρέος του για να επαναϋδροδροτήσει το ακίνητο. Αναφέρονται 51 τέτοιες περιπτώσεις συνολικής οφειλής 827.668 ευρώ. Ο δειγματοληπτικός έλεγχος που έγινε στις αναφορές εισπράξεων για τον μήνα Νοέμβριο του 2019 «έβγαλε φίδια».
Σε συγκεκριμένη υπόθεση η δικηγορική εταιρεία δήλωσε ποσόν είσπραξης για υπολογισμό μπόνους 37.410 ευρώ, αλλά η πραγματική είσπραξη είναι 1.013! Σε άλλη ακόμη πιο κραυγαλέα περίπτωση, η πραγματική είσπραξη είναι 157 ευρώ, αλλά το μπόνους υπολογίζεται για 54.584 ευρώ. Επίσης, έχουν υπολογιστεί δυο φορές στην καταβολή του μπόνους σε διαδοχικά τιμολόγια ο Μάιος του 2019 και ο Νοέμβριος του 2019. Το μπόνους για τις τρεις δικηγορικές εταιρείες για τρία χρόνια φτάνει τα 323.000 ευρώ. Οι αμοιβές τους χωρίς το μπόνους, όπως συμφωνήθηκε για το 2022, είναι συνολικά 710.000 ευρώ.
Μεγάλα Ψάρια
Η πλειονότητα των υποθέσεων, για τις οποίες ξεκινούν μέτρα αναγκαστικής είσπραξης, αφορούν ιδιώτες μικροοφειλέτες και όχι μεγάλους πελάτες, Δημόσιο και οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης. Το μέτρο της κατάσχεσης εις χείρας τραπεζών, που άρχισε να εφαρμόζεται το έτος 2019, παρατηρείται ότι αφορά οφειλέτες ιδιώτες που στην πλειονότητά τους χρωστούν 1.000-2.000 ευρώ. Αναφέρεται περίπτωση παροχής με οφειλή 1.091,63 ευρώ για την οποία υπεγράφη ρύθμιση για καταβολή με 12 δόσεις στις 11/12/2019 αλλά στις 23/1/2020 επιδόθηκε δικόγραφο με χρέωση 45,90 ευρώ.
Αλλη παροχή με οφειλή 649,60 ευρώ υπέγραφε 12μηνη ρύθμιση στις 1/10/2019, αλλά η ΥΑΕ γράφει στις 2/10/2019 ότι «εκκρεμούν δικαστικά έξοδα». Για άλλη παροχή, που είναι καταργημένη, δόθηκε εντολή έρευνας υποθηκοφυλακείου στις 9/6/2020 και σημειώνεται ότι εκκρεμούν δικαστικά έξοδα. Αντίθετα, το πόρισμα εντοπίζει ότι δεν έγιναν ενέργειες για πλήθος ακινήτων του Δημοσίου, ιδιωτών και δήμων.
Ενδεικτικά:
- Ακίνητα της Εταιρείας Ακινήτων Δημοσίου στη Μαρίνα Ζέας με οφειλές 445.238,39 ευρώ, 1.528.421,87 ευρώ και 149.199,67 ευρώ.
- Ολυμπιακά Ακίνητα, ΤΑΙΠΕΔ, ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΕ με οφειλές 402.754,64 ευρώ, 116.244,89 ευρώ, 788.796,11 ευρώ, 51.145,50 ευρώ και 21.473,49 ευρώ
- Μουσείο Ακρόπολης-Δίκτυο Πυρκαγιάς, οφειλή 62.806,86 ευρώ
- Ελληνικά Ναυπηγεία, 585.762,37 ευρώ
Διαγραφές και αλλοιώσεις
Εντοπίζονται 660 υποθέσεις τις οποίες η ΥΑΕ εισάγει στο σύστημα και στη συνέχεια τις διαγράφει. Αλλες 200 για τις οποίες συγκεκριμένος χρήστης τροποποιεί χειροκίνητα την ημερομηνία εισαγωγής – ένας ακόμη τρόπος έμμεσης εισαγωγής υποθέσεων και αλλοίωσης των εμφανιζόμενων στοιχείων ως προς το πλήθος, τις εισπράξεις και τις οφειλές τους.
Σε έλεγχο διαπιστώθηκε ότι πρόσωπα από την ΥΑΕ έμπαιναν και τροποποιούσαν πεδία ακόμη και σε παλιές κλειστές υποθέσεις ή ακόμη διέγραφαν ολόκληρες εγγραφές υποθέσεων. Προκύπτει, έτσι, λανθασμένη πληροφόρηση προς τη διοίκηση και το Διοικητικό Συμβούλιο στο οποίο το πόρισμα δεν συζητήθηκε ποτέ.
Φούσκωμα εισπράξεων
Ενώ η ΥΑΕ αναφέρει το ποσόν των 21 εκατομμυρίων ευρώ ως συνολική είσπραξη τριετίας των συνεργαζόμενων δικηγορικών εταιρειών, τα στοιχεία από το εταιρικό σύστημα BCC δείχνουν ότι οι εισπράξεις από ενέργειες της υπηρεσίας ανέρχονται σε 6.364.523 ευρώ! Πώς γίνεται αυτό; Υπολογίζεται ως είσπραξη και το διακανονισθέν ποσόν, ακόμη και αν ο διακανονισμός δεν τηρείται για να υπάρχει χρηματορροή.
Η πρώτη δόση υπολογίζεται διπλά τόσο ως εισπραχθέν όσο και ως διακανονισθέν ποσόν (έτσι φουσκώνουν οι εισπράξεις κατά 866.000 ευρώ). Προσμετράται ως επιτυχία και η υπόθεση στην οποία ο πελάτης πλήρωσε χωρίς να παρέμβει η ΥΑΕ.
Το πόρισμα χαρακτηρίζει τα ευρήματα της έρευνας ως «κρίσιμου κινδύνου», μιλά για πλήρη έλλειψη ασφαλιστικών δικλίδων, καμία απολύτως διασφάλιση επιτυχίας των τεθέντων στόχων και αντιμετώπισης των αναγνωρισθέντων κινδύνων, αδυναμίες που θέτουν σε κίνδυνο τα οικονομικά συμφέροντα της εταιρείας με ενδεχόμενη επίπτωση στην κατάρτιση των οικονομικών καταστάσεων.
Απάντηση ΕΥΔΑΠ
Πώς γίνεται ένα σύστημα που λειτουργεί με τόσο στρεβλό τρόπο να διαιωνίζεται και μάλιστα στηριζόμενο στις ίδιες δικηγορικές εταιρείες που συνεργάζονται έως τώρα με την ΕΥΔΑΠ; Η «Εφ.Συν.» έθεσε στη διοίκηση της ΕΥΔΑΠ συγκεκριμένα ερωτήματα. Ρώτησε, δηλαδή, ποια μέτρα λήφθηκαν μετά τις παραπάνω διαπιστώσεις και αν αξιοποιήθηκαν τα ευρήματα του πορίσματος.
Εάν έγιναν ενέργειες για την επιστροφή των χρημάτων που καταβλήθηκαν ως μπόνους χωρίς αυτό να στηρίζεται σε εισπράξεις οφειλών. Εάν ζητήθηκε συγγνώμη από πελάτες που «κυνηγήθηκαν» χωρίς λόγο. Και φυσικά πώς γίνεται να συνεχίζεται η συνεργασία με τις ίδιες δικηγορικές εταιρείες που καλύπτουν τα κενά της υποστελέχωσης της εταιρείας.
Ιδού η απάντηση και ο καθείς ας κρίνει:
«Η ΕΥΔΑΠ στο πλαίσιο των αρχών διαφάνειας και εταιρικής διακυβέρνησης επέδειξε άμεσα αντανακλαστικά και προχώρησε άμεσα στη λήψη διορθωτικών ενεργειών σύμφωνα με τις προτάσεις του Εσωτερικού Ελέγχου. Ειδικότερα, υλοποίησε οργανωτικές αλλαγές ώστε να βελτιωθεί η διαδικασία αναγκαστικών εισπράξεων, καθιέρωσε πρόσθετες ασφαλιστικές δικλίδες, ενώ ταυτόχρονα βελτίωσε τον τρόπο αμοιβής των δικηγορικών εταιρειών ώστε να ανταποκρίνεται καλύτερα στις παρεχόμενες υπηρεσίες. Δεδομένου ότι από τον έλεγχο δεν προέκυψαν στοιχεία για ευθύνες ή παραλείψεις των δικηγορικών εταιρειών, αλλά και δεδομένης της ικανοποιητικής απόδοσης έργου που είχαν αναλάβει, η ΕΥΔΑΠ, κατόπιν σχετικής διαγωνιστικής διαδικασίας, συνεχίζει τη συνεργασία μαζί τους και παρακολουθεί και ελέγχει συστηματικά την απόδοσή τους βάσει στόχων».