Το ιδιωτικοποιημένο σύστημα ύδρευσης της Αγγλίας ανήκει σε ταμεία, τράπεζες και δισεκατομμυριούχους σε όλο τον κόσμο, όπως δείχνει αυτή η ανάλυση ανά χώρα
Η Αγγλία είναι μια από τις λίγες χώρες στον κόσμο όπου το νερό ανήκει εξ ολοκλήρου σε ιδιωτικές εταιρείες. Αυτές οι εταιρείες απαντούν σε επενδυτές που βρίσκονται χιλιάδες μίλια μακριά από τους πελάτες τους.
«Αυτό που έχουμε εδώ είναι απλώς ένα τρελό σύστημα», είπε η Kate Bayliss, από το τμήμα οικονομικών του Πανεπιστημίου SOAS του Λονδίνου και συγγραφέας πολλών εργασιών για το ιδιωτικοποιημένο νερό της Αγγλίας. «Διαχειριζόμαστε το νερό μας προς το συμφέρον των υπεράκτιων επενδυτών».
Αυτοί οι υπεράκτιοι επενδυτές περιλαμβάνουν ιδιωτικά και κρατικά διεθνή κεφάλαια, τράπεζες, πολυεθνικές και δισεκατομμυριούχους με έδρα εκτός του Ηνωμένου Βασιλείου και ελέγχουν τουλάχιστον το 72% του αγγλικού νερού, σύμφωνα με νέα έρευνα του Guardian.
Δείτε πώς το κερδοφόρο σύστημα ύδρευσης της Αγγλίας έχει ξεπουληθεί σε όλο τον κόσμο:
Είναι δύσκολο για τους πελάτες να ζητήσουν από τις εταιρείες υπεύθυνες, αν δεν γνωρίζουν ποιοι είναι οι ιδιοκτήτες. Μερικοί από αυτούς τους ιδιοκτήτες είναι δύσκολο να εντοπιστούν, εν μέρει επειδή έχουν έδρα στο εξωτερικό, αλλά και επειδή οι πολύπλοκες εταιρικές δομές καθιστούν δύσκολη την παρακολούθηση των δεσμών μεταξύ διαφορετικών εταιρειών.
Μερικές φορές υπάρχουν πολλά στρώματα ενδιάμεσων εταιρειών μεταξύ της εταιρείας ύδρευσης που αναγνωρίζουμε και των τελικών μετόχων της, γεγονός που καθιστά δύσκολο να γνωρίζουμε ποιος έχει τον έλεγχο – και, τελικά, πού πηγαίνουν τα χρήματα.
Για τον Bayliss, οι πολύπλοκες εταιρικές δομές, εκτός από τη διεθνή ιδιοκτησία, δημιουργούν έλλειψη διαφάνειας. «Είναι δυνατόν να υπολογίσουμε ποια κεφάλαια ρέουν πού; Μερικοί διαχειριστές κεφαλαίων με τους οποίους μίλησα μου είπαν: «Δεν θα το πάρεις ποτέ. Αν δεν είσαι γνώστης, απλά δεν μπορείς να τα καταφέρεις.»
Αυτές οι εννέα εταιρείες αποτελούν το 94% της αγοράς της Αγγλίας. Το διάγραμμα δείχνει τις κύριες ενδιάμεσες εταιρείες τους. Η ύπαρξη μεγάλου αριθμού ενδιάμεσων εταιρειών οδηγεί σε αύξηση της εταιρικής πολυπλοκότητας.
Είναι πιθανό μια αγγλική εταιρεία ύδρευσης να είναι άμεση θυγατρική της μητρικής της, όπως βλέπουμε με τη South West Water . Αλλά στο άλλο άκρο του φάσματος βρήκαμε 10 μεσάζοντες μεταξύ της Southern Water και της μητρικής της εταιρείας, Greensands Holdings.
Μερικές φορές, μια πολύπλοκη δομή με πολλούς μεσάζοντες αντικατοπτρίζει μια πολύπλοκη επιχείρηση. Για παράδειγμα, ο τελικός ιδιοκτήτης του Wessex, η YTL Corp, έχει επίσης λατομεία στη Μαλαισία και ακίνητα στο Guernsey, επομένως οι ενδιάμεσες εταιρείες του είναι ένας τρόπος ομαδοποίησης τύπων επιχειρήσεων.
Έλλειψη διαφάνειας
Αλλά η έλλειψη διαφάνειας που προκαλείται από ενδιάμεσες εταιρείες μπορεί να είναι σκόπιμη, λέει ο Ντέιβιντ Χολ, επισκέπτης καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Γκρίνουιτς και κορυφαίος ερευνητής στο ιδιωτικοποιημένο σύστημα ύδρευσης της Αγγλίας.
Η ύπαρξη πολλών επιπέδων σε μια εταιρική δομή επιτρέπει σε μια εταιρεία να μετακινεί χρήματα με διαφορετικούς τρόπους.
«[Οι ιδιοκτήτες εταιρειών ύδρευσης] έχουν αυτές τις εξ ολοκλήρου θυγατρικές όπου μπορούν να κρύψουν ή να αποκρύψουν κομμάτια από κέρδη ή δάνεια ή πληρωμές μερισμάτων για να τα καταστήσουν πιο σκοτεινά», λέει ο Χολ.
Μπορούν να χορηγηθούν δάνεια μεταξύ εταιρειών ενός ομίλου. Τα κέρδη μπορούν να δηλωθούν σε διαφορετικά επίπεδα της δομής, μια επιλογή που μπορεί να επηρεάσει τον τόπο πληρωμής του φόρου και τα μερίσματα μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν για τη μεταφορά χρημάτων μεταξύ εταιρειών.
«Το απλό γεγονός ότι ορισμένες εταιρείες έχουν εννέα μεσάζοντες και κάποιες έχουν μόνο έναν ή δύο και κάποιες δεν έχουν κανέναν, εγείρει ένα ερώτημα», λέει. «Αν η South West μπορεί να τα βγάλει πέρα χωρίς μεσάζοντες, γιατί τις χρειάζονται η Anglian και η Southern;»
Η Southern Water μας υπέδειξε την ετήσια έκθεσή της ως εξήγηση για την εταιρική τους δομή.
Η έκθεση αναφέρει λεπτομερώς ότι: αρκετές εταιρείες σε έναν όμιλο ανώτατου επιπέδου κοντά στη μητρική εταιρεία Greensands Holdings Ltd, ιδρύθηκαν για να «παρέχουν πρόσθετη εξωτερική χρηματοδότηση». Ένας άλλος όμιλος εταιρειών μεσαίου επιπέδου περιγράφεται ότι χρησιμεύει για τη μείωση του χρέους που διακρατείται στο χαμηλότερο επίπεδο του ομίλου που συνδέεται με την εταιρεία ύδρευσης, με δηλωμένο σκοπό τη βελτίωση της «οικονομικής ανθεκτικότητας της Southern Water». Δύο εταιρείες χαρτοφυλακίου περιγράφηκαν ως υπολείμματα από προηγούμενη ιδιοκτησιακή δομή.
Η Southern Water πρόσθεσε: «Όλες οι εταιρείες του ομίλου Southern Water πληρώνουν φόρους στο Ηνωμένο Βασίλειο και δεν έχουν χρησιμοποιήσει ποτέ υπεράκτιες εταιρείες για να αποφύγουν φόρους ή εισφορές. Έχουμε μια θυγατρική εταιρεία εγγεγραμμένη στα Νησιά Κέιμαν, η οποία ιδρύθηκε για την έκδοση χρέους στο Ηνωμένο Βασίλειο […] Ωστόσο, εργαζόμαστε για να το κλείσουμε».
Η έκθεση 2022 της Anglian Water αναφέρει ότι κατά τη διάρκεια του οικονομικού έτους 2021/22, τρεις νέες εταιρείες του Ηνωμένου Βασιλείου εισήχθησαν στην εταιρική τους δομή για να συμβάλουν στη μείωση των επιπέδων «γρανοποίησης» ή χρέους στα χαμηλότερα επίπεδα της δομής. Οι εταιρείες ανώτερου ή μεσαίου επιπέδου αντλούν χρηματοδότηση που στη συνέχεια ρέει προς τα κάτω στον όμιλο γύρω από την πραγματική εταιρεία ύδρευσης.
Πρόκειται για μια ρύθμιση που η Anglian λέει ότι στοχεύει στην προστασία της πιστοληπτικής ικανότητας του ομίλου και στη διατήρηση του κόστους χρηματοδότησης χαμηλότερα, ενώ περιορίζει τα χρέη που έχουν αφαιρεθεί από εταιρείες στο ανώτερο επίπεδο της δομής μακριά από την εταιρεία ύδρευσης στο κάτω μέρος.
Η Anglian λέει ότι όλες οι εταιρείες στη δομή συμμετοχών του Ομίλου AWG είναι φορολογικοί κάτοικοι του Ηνωμένου Βασιλείου.
“Είναι νερό”
Ενώ η διεθνής ιδιοκτησία και η εταιρική πολυπλοκότητα μπορεί να είναι συνηθισμένα στον κόσμο των επιχειρήσεων και των οικονομικών, η εφαρμογή τους σε μια βασική υπηρεσία όπως το νερό είναι, για τον Bayliss, η ρίζα του προβλήματος. «Είναι νερό», λέει, «και θα πρέπει να διαχειρίζεται προς το συμφέρον της κοινωνίας και του περιβάλλοντος».
*Karol Yearwood, 2018, The Privatized Water Industry in UK. Ένα ΑΤΜ για επενδυτές
Σχετικά με τα δεδομένα
- Ο Guardian παρακολούθησε τους μετόχους για καθεμία από τις 15 αγγλικές εταιρείες ύδρευσης που είναι εισηγμένες στο Ofwat. Χρησιμοποιώντας τις πιο πρόσφατες διαθέσιμες οικονομικές ετήσιες εκθέσεις (Μάρτιος 2022), προσδιορίσαμε τη χώρα καταγωγής όπου είναι εγγεγραμμένη η μητρική εταιρεία. Όταν ο μέτοχος είναι ένα αμοιβαίο κεφάλαιο που διαχειρίζεται μια εταιρεία διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων, έχουμε επιλέξει την εταιρεία διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων ως τον τελικό ελεγκτή.
- Για εταιρείες των οποίων η τελική μητρική εταιρεία είναι εισηγμένη στο χρηματιστήριο: Severn Trent, United Utilities και South West Water, χρησιμοποιήσαμε στοιχεία μετόχων από το Reuters Eikon, τέλος Οκτωβρίου 2022. Η BlackRock Inc. παρείχε τον αριθμό των μετοχών που κατείχε η Severn Trent σε 25 Οκτώβριος 2022.
- Καταφέραμε να παρακολουθήσουμε όλους τους μετόχους για εννέα εταιρείες ύδρευσης και τους βασικούς μετόχους για έξι από αυτές. Αυτό σημαίνει ότι έχουμε παρακολουθήσει το 83% του συνόλου της αγοράς νερού της Αγγλίας.
- Για να υπολογίσουμε το ποσοστό της αγοράς που κατανέμεται σε κάθε εταιρεία, χρησιμοποιήσαμε την πιο πρόσφατη κανονιστική αξία κεφαλαίου (RCV) που υπολογίστηκε από την Ofwat.