του Πέτρου Μπαστέα, μέλους του Δ.Σ. του Πολιτιστικού Κέντρου Εργαζομένων ΕΥΔΑΠ
Όπως κάθε χρόνο, έτσι και φέτος, η Θεατρική Ομάδα του Πολιτιστικού Κέντρου Εργαζομένων της ΕΥΔΑΠ, μας εξέπληξε ευχάριστα με την παράσταση που ανέβασε την Παρασκευή 9 και το Σάββατο 10 Μαΐου στο φιλόξενο Δημοτικό Θέατρο Μοσχάτου.
Η αλήθεια είναι ότι μετά τη μεγάλη επιτυχία με την κωμωδία του Δημήτρη Ψαθά “Ζητείται Ψεύτης” που ανέβασε πέρυσι η Θεατρική μας Ομάδα, ο πήχης των απαιτήσεων για φέτος ήταν ιδιαίτερα ανεβασμένος.
Έτσι όταν στην αρχή της χρονιάς μέλη της θεατρικής ομάδας μας μετέφεραν την είδηση: “φέτος ανεβάζουμε Ιονέσκο”, την αρχική έκπληξη διαδέχτηκε ο προβληματισμός. “Υψηλό το ρίσκο. Θα τα καταφέρουν;”
Τα κατάφεραν. Στην “αναμέτρησή τους” με ένα έργο τόσο δύσκολο για το λεγόμενο “ευρύ κοινό”, τα κατάφεραν καλύτερα από ότι, ίσως, αναμενόταν.
“Το Παιχνίδι της Σφαγής”, του Ρουμάνου θεατρικού συγγραφέα Ευγένιου Ιονέσκο, του επιφανέστερου από τους εκπροσώπους του “Θεάτρου του παραλόγου”, όπως παρουσιάστηκε από τη Θεατρική μας ομάδα υπό την καθοδήγηση του Δημήτρη Δεγαΐτη, μας εντυπωσίασε. Καλύτερα, μας συγκλόνισε.
Ο σκηνοθέτης και οι συνάδελφοι/ες ηθοποιοί πέτυχαν να αναδείξουν σε όλο του το εύρος ένα δύσκολο έργο, που ακροβατεί ανάμεσα στο γκροτέσκο, την τραγωδία και τη σάτιρα. Μια αποκαλυπτική αλληγορία για τη σήψη της κοινωνίας και το αδιέξοδο του ανθρώπου.
Με αφορμή μια φονική επιδημία που σαρώνει μια πόλη, ο Ιονέσκο ξεγυμνώνει την ανθρώπινη κοινωνία από κάθε προσωπείο: αποτυγχάνει να αντιδρά συλλογικά, κρύβεται πίσω από την αδιαφορία, γελοιοποιεί τον θάνατο, αλλά και καταρρέει μπροστά του χωρίς καμία αξιοπρέπεια.
Η υπόθεση ξετυλίγεται χωρίς κλασική δομή: δεν υπάρχει κεντρικός ήρωας, ούτε γραμμική πλοκή. Στην πόλη εμφανίζεται μια άγνωστη ασθένεια, που σκοτώνει τους κατοίκους με ραγδαίο ρυθμό. Η εξουσία αδρανεί ή προσπαθεί να εκμεταλλευτεί την κατάσταση. Οι πολίτες αρνούνται το πρόβλημα, αλληλοκατηγορούνται ή καταφεύγουν στον πανικό και στον παραλογισμό. Στο τέλος, πεθαίνουν όλοι. Καμία ελπίδα, καμία κάθαρση.
Το έργο αποτελεί μια καθαρή υπαρξιακή κραυγή απέναντι στον παραλογισμό της ζωής. Ο θάνατος δεν έχει λόγο ύπαρξης ή λύτρωσης· είναι απλώς παρών – αναπόφευκτος, αναίτιος, μαζικός. Ο Ιονέσκο, μέσα από μια σειρά σκηνών-κολάζ, παρουσιάζει την αποσύνθεση των αξιών, την απώλεια κάθε λογικής και την αχρηστία των θεσμών. Η εξουσία παρουσιάζεται ανίκανη, οι επιστήμονες γελοίοι, οι πολίτες εγωιστές και δειλοί.
Ο τίτλος είναι ειρωνικός: δεν πρόκειται για παιχνίδι, αλλά για ομαδική αυτοκαταστροφή.
Το έργο γράφεται το 1970 στον απόηχο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, του Ψυχρού Πολέμου και του πολέμου του Βιετνάμ. Αντανακλά τον φόβο της μαζικής καταστροφής, τη δυσπιστία απέναντι στην πρόοδο και τη στροφή προς το υπαρξιακό κενό. Είναι ένα έργο μεταπολεμικής απελπισίας, όπου η ανθρωπότητα μοιάζει να μην έμαθε τίποτα από τις συμφορές της.
Πόσο επίκαιρο; Πόλεμος στην Ουκρανία με την παγκόσμια πυρηνική απειλή να αιωρείται σαν πιθανότητα, γενοκτονία στην Παλαιστίνη, ένας πλανήτης που οδηγείται στην καταστροφή από τη μόλυνση και την σπατάλη των φυσικών πόρων.
Μόνος νικητής(;) επιζών ο Άγγελος του Θανάτου. Η τελική εντυπωσιακή σκηνή, που με μαεστρία έστησε ο Δημήτρης Δεγαΐτης. Η φωτιά, η λάβα που καλύπτει τα πάντα.
Το “Παιχνίδι της Σφαγής” είναι τραγικά και καθρέφτης της εποχής μας. Ο θεατής γελά και παγώνει ταυτόχρονα, αναγνωρίζοντας την ίδια του την κοινωνία σε κατάσταση παράνοιας. Σπασμένοι διάλογοι, επαναλήψεις, παράλογες καταστάσεις.
Ο θάνατος δεν νικιέται, το νόημα δεν δίνεται. Το μόνο που μένει είναι να αντικρίσουμε το κενό – ίσως τότε να αρχίσει η αληθινή ερώτηση, υπονοεί ο Ιονέσκο κα δεν προσφέρει λύση. Εμείς;
Αξίζουν συγχαρητήρια σε όλους τους συντελεστές της παράστασης.
Στον Δημήτρη Δεγαΐτη, που σκηνοθέτησε την παράσταση και είχε την επιμέλεια των σκηνικών και της μουσικής επένδυσής της.
Στους ηθοποιούς (με αλφαβητική σειρά): Μάνος Βαφειάδης, Μιχάλης Βρούτσης, Γιώργος Γαρδελάκος, Σάκης Γελαδάς, Σοφίας Ζαβερδινού, Σοφία Θεοφιλάκη, Ανδρέας Λαμπρινίδης, Παναγιώτης Λιακόπουλος, Αργυρώ Μανώνα, Μαρία Μπούσιου, Μαρία Νεφρού, Κώστας Παπαδάκης, Πέτρος Παπαδήμας, Αγλαΐα Παντελάκη, Δήμητρα Παπούλια, Βούλα Σταθακάρου, Βικτωρία Τσίκουρα, Αλέξανδρος Φαρμάκης.
Φωτό από την παράσταση:
