Με περισσότερα από 660 εκατ. ευρώ έκτακτες επιστροφές κεφαλαίου και μερίσματα θα χρυσώσουν για τους εαυτούς τους το χάπι της κρίσης πολλοί μεγαλομέτοχοι εισηγμένων επιχειρήσεων. Την ώρα που το Δημόσιο δέχεται αυστηρή κριτική για το μοντέλο του υποχρεωτικού ή εθελοντικού δανεισμού των διαθεσίμων από ΔΕΚΟ και δημόσιες επιχειρήσεις, επώνυμοι επιχειρηματίες και κύριοι μέτοχοι εισηγμένων σπεύδουν να μεταφέρουν στους τραπεζικούς λογαριασμούς τους ικανό μέρος από τα διαθέσιμα των εταιρειών τους, όχι μόνο πλουτίζοντας κατά δεκάδες εκατομμύρια ευρώ μέσα στην κρίση, αλλά στερώντας από τις επιχειρήσεις τους πολύτιμους πόρους για μελλοντικές επενδύσεις.
Είναι ο τρόπος που πολλοί ιδιώτες αντιλαμβάνονται την «ανάπτυξη» στην Ελλάδα, καθώς αντί να εξοπλίσουν με ρευστότητα τις εταιρείες τους, αδειάζουν τα ταμεία τους με στόχο τον προσωπικό πλουτισμό. Δεν περνά απαρατήρητο, μάλιστα, το γεγονός πως η τάση αύξησης των μερισμάτων και των «έκτακτων» επιστροφών κεφαλαίου προς τους μετόχους εκδηλώνεται έπειτα από μια ιδιαίτερα σκληρή περίοδο μαζικής περιστολής κόστους μέσα από απολύσεις προσωπικού, μείωση μισθών και περικοπή επενδυτικών προγραμμάτων.
Τα προς διανομή ποσά που προγραμματίζονται ή έχει ανακοινωθεί ότι θα επιστραφούν φέτος στους μετόχους των εισηγμένων από 30-40 επιχειρήσεις εκτιμάται ότι ξεπερνούν τα 600 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων περί τα 150 εκατ. ευρώ θα προέλθουν από επιστροφές κεφαλαίου και τα υπόλοιπα μέσω πλουσιοπάροχων μερισμάτων. Το συνολικό ποσό είναι αρκετά αυξημένο σε σχέση με πέρυσι, αν σκεφτεί κανείς ότι για τη χρήση του 2013 οι επιστροφές και τα μερίσματα ήταν περίπου 560 εκατ. ευρώ και άλλα 512 εκατ. ευρώ το 2012.
Φέτος, μάλιστα είναι αρκετά έντονο το φαινόμενο μικρομεσαίες επιχειρήσεις που ελέγχονται με μεγάλη πλειοψηφία (60-80%) από τους μεγαλομετόχους τους και έχουν συσσωρευμένα διαθέσιμα στο ταμείο τους, να σπεύδουν να γεμίσουν τις τσέπες των επιχειρηματιών. Το ίδιο συμβαίνει σε ακόμη μεγαλύτερη κλίμακα σε επιχειρήσεις με σημαντικό εκτόπισμα στην αγορά.
Αναλυτές αποδίδουν το φαινόμενο στη βελτίωση της κερδοφορίας αρκετών εισηγμένων εταιρειών, αλλά επιπλέον παρατηρούν πως οι αυξημένες επιστροφές έρχονται σε μια περίοδο που επικρατεί ανησυχία, τόσο για το μέλλον της ελληνικής οικονομίας όσο και για την πιθανότητα να ληφθούν στο άμεσο μέλλον αυστηρότερα μέτρα για τη φορολογική αντιμετώπιση των κερδών και των μερισμάτων ή να δούμε να αναβιώνουν μέτρα όπως εκείνο της έκτακτης εισφοράς.
•Στον ΟΠΑΠ, μόλις ένα χρόνο μετά την ιδιωτικοποίηση της εταιρείας, το μέρισμα που θα λάβουν φέτος οι μέτοχοι θα φτάσει συνολικά τα 223 εκατ. ευρώ (0,7 ευρώ ανά μετοχή) και είναι αυξημένο κατά 180% συγκριτικά με αυτό της χρήσης 2013. Πρακτικά στους μετόχους της Emma Delta, που απέκτησε το 33% (Μελισσανίδης, Smejc κ.ά.), αντιστοιχούν πάνω από 73,5 εκατ. ευρώ ενώ από 11 εκατ. ευρώ θα μοιραστούν ξένα επενδυτικά χαρτοφυλάκια όπως η Blackrock, η Baupost, η Fidelity και η Silchester που ελέγχουν από 5% των μετοχών.
•H Αεροπορία Αιγαίου διανέμει μέρισμα 50 εκατ. ευρώ (0,70 ευρώ) και οι βασικοί μέτοχοι Θ. Βασιλάκης και Π. Λασκαρίδης θα μοιραστούν πάνω από 25 εκατ. ευρώ.
•Στον ΟΤΕ, που φέτος αποφάσισε διανομή μερίσματος 39,2 εκατ. ευρώ, η Deutsche Telekom ως μέτοχος του 40% θα εισπράξει περί τα 15 εκατ. ευρώ.
•Στα ΕΛ.ΠΕ., που φέτος παρά τις μεγάλες ζημιές αποφάσισαν έκτακτη επιστροφή κεφαλαίου από αφορολόγητα αποθεματικά ύψους 64,1 εκατ. ευρώ, ο όμιλος Λάτση θα λάβει περίπου 26 εκατ. ευρώ ως κάτοχος του 41% ενώ το Δημόσιο θα εισπράξει άλλα 22 εκατ. ευρώ.
•Στην Αεροπορία Αιγαίου το μέρισμα της χρήσης 2014 είναι 49,9 εκατ. ευρώ (0,7 ευρώ ανά μετοχή), εκ των οποίων 17 εκατ. ευρώ θα εισπράξει ο Θ. Βασιλάκης, άλλα 9,5 εκατ. ευρώ οι αδελφοί Λασκαρίδη και περί τα 3,2 εκατ. ευρώ ο Αχιλλέας Κωνσταντακόπουλος.
•Στον όμιλο Μυτιληναίου επίσης οι βασικοί μέτοχοι Ευάγγελος και Γιάννης Μυτιληναίος (έχουν το 31,8% της «Μυτιληναίος» που με τη σειρά της ελέγχει το 50% της ΜΕΤΚΑ) θα έχουν τον πρώτο λόγο τόσο στην επιστροφή κεφαλαίου των 11,691 εκατ. ευρώ (0,10 ευρώ ανά μετοχή) όσο και στο μέρισμα της ΜΕΤΚΑ ύψους 25,975 εκατ. ευρώ (0,5 ευρώ ανά μετοχή), το οποίο είναι αυξημένο κατά 67% σε σχέση με πέρυσι. Από τα προς διανομή ποσά των 37,6 εκατ. ευρώ των δύο εταιρειών η οικογένεια Μυτιληναίου θα εισπράξει περί τα 7,8 εκατ. ευρώ.
•Στην Τέρνα Ενεργειακή του Γ. Περιστέρη, η οποία δεν θα διανείμει μέρισμα αλλά θα πραγματοποιήσει επιστροφή κεφαλαίου 9,938 εκατ. ευρώ (0,09 ευρώ ανά μετοχή), ο βασικός μέτοχος θα λάβει άμεσα τα 2,156 εκατ. ευρώ.
•Στην καπνοβιομηχανία Καρέλια η οικογένεια Καρέλια -βασικοί μέτοχοι που ελέγχουν το 85% της εταιρείας- θα μοιραστεί περίπου 22 από τα 25,6 εκατ. ευρώ των κερδών που διανέμονται μέσω μερίσματος.
•Η εταιρεία Πλαίσιο προχωρά φέτος σε επιστροφή κεφαλαίου 11,04 εκατ. ευρώ (0,5 ευρώ ανά μετοχή), εκ των οποίων τα 9 εκατ. ευρώ θα καρπωθούν οι βασικοί μέτοχοί της Γιώργος και Κωνσταντίνος Γεράρδος, που ελέγχουν από κοινού το 82% της εισηγμένης.
•Η Inform Λύκος κάνει επιστροφή κεφαλαίου 14,4 εκατ. ευρώ, που ισοδυναμεί με αφορολόγητο κέρδος 10,6 εκατ. ευρώ για τους βασικούς μετόχους Νίκο και Ολγα Λύκου, οι οποίοι ελέγχουν το 74,4% του μετοχικού κεφαλαίου.
•Στην Autohellas Hertz ο Θεόδωρος και η Εμμανουέλα Βασιλάκη, που ελέγχουν το 70% της εταιρείας, θα εισπράξουν τα 6,8 εκατ. ευρώ από τα 9,7 εκατ. ευρώ που θα διανείμει ως μέρισμα η εισηγμένη για τα υψηλά κέρδη του 2014.
•Στην Jumbo ο Απόστολος Βακάκης δικαιούται τα 6,7 εκατ. ευρώ από τα συνολικά 25 εκατ. που είναι το μέρισμα, ενώ αντίστοιχα στη Folli Follie ο Ευ. Κουτσολιούτσος έχει λαμβάνειν περίπου 3 εκατ. ευρώ από την επιστροφή κεφαλαίου των 8,3 εκατ. ευρώ που διενεργεί φέτος η εισηγμένη.