Τζώρτζης Ρούσσος από την Εφημερίδα των Συντακτών
Θρυαλλίδα καταστροφικών εξελίξεων για τις συντάξεις είναι το έλλειμμα των 6 δισ. ευρώ ετησίως που έχει επωμιστεί ο Ενιαίος Φορέας Κοινωνικής Ασφάλισης και αφορά κρατικά ελλείμματα.
Ήδη από τις αρχές του 2017 (όταν και λειτούργησε ο ΕΦΚΑ) το κράτος έχει σωρεύσει στις πλάτες των συνταξιούχων 1,8 δισ. για τον ΟΓΑ, 1 δισ. για το ΝΑΤ και 3 δισ. για τους δημοσίους υπαλλήλους, καθώς ναι μεν προς το παρόν το «έλλειμμα» αυτό είναι λογιστικό, αφού το κράτος (υπό μορφή επιχορήγησης) καλύπτει ένα μέρος του, ωστόσο η διαρκώς συρρικνούμενη κρατική συμμετοχή στο συνταξιοδοτικό θα μεταθέσει το πρόβλημα στους συνταξιούχους με τη μορφή μείωσης των συντάξεων.
Ουσιαστικά έχει καθιερωθεί από το 2017 ένας νέος τρόπος κρατικής συμμετοχής στην κοινωνική ασφάλιση.
Έτσι έως το 2016 η επιβάρυνση του κράτους προς τα ασφαλιστικά ταμεία για τον κλάδο συντάξεων (τριμερής χρηματοδότηση, προνομιακά επιδόματα ΕΚΑΣ, κρατικές επιβαρύνσεις ΟΓΑ – ΝΑΤ – ΔΕΚΟ) ήταν 10.083 δισ. ευρώ, συν άλλα 5.370 δισ. ευρώ για συντάξεις των δημοσίων υπαλλήλων, σύνολο 15.453 δισ. ευρώ.
Από το 2017 και εφεξής, με βάση τον νέο νόμο περί ΕΦΚΑ, η συμμετοχή του κράτους καθορίζεται από το ύψος της λεγόμενης «εθνικής σύνταξης».
Όμως και εδώ υπάρχει πρόβλημα, αφού με τη χρήση απλών κανόνων αριθμητικής φαίνεται να προκύπτει μικρότερη κρατική συμμετοχή κατά 5,4 δισ. ευρώ.
Αναλυτικότερα με τον τρόπο που χορηγείται η εθνική σύνταξη (το 40% των συντάξεων x 384 ευρώ, ενώ για το 60%, αναπηρίας, χηρείας, μειωμένες, και του ΟΓΑ, μ. ό. x 300 ευρώ) τα συνολικά ποσά αντιστοιχούν περίπου στα 10 δισ. ευρώ, όταν μέχρι το τέλος του 2016 συμμετείχε με 15.453 δισ. ευρώ.
ΟΓΑ ο ελλειμματικός
Στον ΟΓΑ υπάρχουν 680.000 ασφαλισμένοι και πληρώνονται 750.000 συντάξεις.
Ο ΟΓΑ ιδρύθηκε το 1961 με σκοπό τη δωρεάν παροχή συντάξεων και ιατροφαρμακευτικής ασφαλ περίθαλψης στον αγροτικό πληθυσμό της χώρας.
Το 1988 επεκτείνεται και ως φορέας προαιρετικής ασφάλισης, ενώ το 1998 μετατρέπεται σε Ταμείο υποχρεωτικής ασφάλισης.
Στο εξής, από το 2003 και μετά, οι συντάξεις (εκτός των ανασφάλιστων υπερήλικων) υπόκεινται σε ασφαλιστικές εισφορές και επιμερίζονται (κλάδος σύνταξης) σε 7% των ασφαλισμένων, 14% του κράτους και 10% λόγω τριμερούς χρηματοδότησης σε ποσά αντίστοιχων επτά κατηγοριών (πίν. 1).
Οι εισφορές αντικαθιστούν (μετά το 2027) τη δωρεάν κρατική σύνταξη (360 ευρώ), αφού οι συντάξεις αναλογούν 2% ανά έτος ασφάλισης (επί των αντίστοιχων κατηγοριών) συν τη βασική (κρατική) 360 ευρώ, μειούμενη κατά 4% ανά έτος, έως και το 2026 που εξαντλείται. Αν και Ταμείο ο ΟΓΑ, τα βάρη του κράτους συνεχίζουν καθώς:
(α) οι τρέχουσες συντάξεις (πριν από το 2003) είναι δωρεάν παροχές,
(β) για τις νέες μετά το 2003, εκτός από τις εισφορές 24%, το κράτος έως το 2026 βαρύνεται και με τη μειωμένη βασική των 360 ευρώ,
(γ) το κράτος συνεχίζει (διά του ΟΓΑ) τη δωρεάν σύνταξη των 360 ευρώ σε ανασφάλιστους υπερήλικες.
Παρά τις εισφορές των αγροτών και τον μειωμένο αριθμό συντάξεων, τα συνολικά βάρη του κράτους αντιστοιχούν στο 88% των συντάξεων και το εικονικό έλλειμμα στα 1.865 εκατ. ευρώ (πίν. 2).
ΝΑΤ με ελάχιστους ασφαλισμένους
Οπως προκύπτει, στο ΝΑΤ 17.500 ασφαλισμένοι πρέπει να στηρίξουν 70.000 συνταξιούχους!
Η Ελλάδα και το 2016 διατηρεί τα «σκήπτρα» της παγκόσμιας ναυτιλίας.
Οι Ελληνες πλοιοκτήτες -κατά την Ενωση Ελλήνων Εφοπλιστών- ελέγχουν 4.585 πλοία (προκύπτει αύξηση 22% σε σχέση με το 2015), αντιπροσωπεύοντας το 19,63% του παγκόσμιου στόλου και το 49,96% της Ε.Ε.!
Μάλιστα εκτιμάται ότι στα ελληνόκτητα πλοία απασχολούνται περί τους 200.000 ναυτικούς.
Πώς λοιπόν εμφανίζονται στο ΝΑΤ μόνο 17.500 ασφαλισμένοι;
Η απάντηση κρύβεται στην ανασφάλιστη εργασία, καθώς το καθεστώς, με δεκάδες ευνοϊκές ρυθμίσεις και απαλλαγές, επιτρέπει στους εφοπλιστές να ασφαλίζουν το προσωπικό κατά το δοκούν.
Η ασυλία όμως αυτή κοστίζει στο Ελληνικό Δημόσιο και το τίμημα ανέρχεται σε δεκάδες δισ. ευρώ, αφού περί το 1,1 δισ. ευρώ ετησίως είναι το ποσό επιχορήγησης για την κάλυψη «ελλειμμάτων» του ΝΑΤ!
Αυτά τα «ελλείμματα» λοιπόν (1 δισ. ευρώ ετησίως) μεταφέρονται στον ΕΦΚA!
Δημόσιο: ασφάλιση χωρίς αποθεματικά
Ως γνωστόν οι δημόσιοι υπάλληλοι, παρά την παρακράτηση ασφαλιστικών εισφορών, ουδέποτε είχαν ταμείο ασφάλισης, κατά συνέπεια ούτε αποθεματικά.
Πάντως θα πρέπει να πούμε ότι υπηρετούν 565.000 μόνιμοι δημόσιοι υπάλληλοι και χορηγούνται 478.000 συντάξεις.
Οι κύριες συντάξεις καταβάλλονται από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, ωστόσο στον κρατικό προϋπολογισμό αναλύεται το συνολικό κόστος αυτών.
Η μείωση λοιπόν του συνολικού αριθμού εργαζομένων κατά 26%, ιδιαίτερα του τακτικού (12 μήνες) προσωπικού κατά 19%, καθώς και η αντικατάστασή αυτού από έκτακτο, το οποίο από το 2011 αυξήθηκε κατά 27%, συνιστά βασικό χαρακτηριστικό των τελευταίων ετών.
Οι παρεμβάσεις όμως αυτές φέρνουν τριγμούς και στο κόστος του συνταξιοδοτικού των δημοσίων υπαλλήλων, ιδιαίτερα στο εικονικό έλλειμμα το οποίο αυξάνεται αλματωδώς!
Αυτό το «έλλειμμα» λοιπόν (3 δισ. ευρώ ετησίως) μέσω της «ενοποίησης των Ταμείων» μεταβιβάζεται στον ΕΦΚA!