Δεν έχουν τελειωμό τα «παρατράγουδα» στο σύστημα διαχείρισης λυμάτων στο Θριάσιο Πεδίο, που θα απαλλάξει από τους τριτοκοσμικούς βόθρους πάνω από 120.000 κατοίκους στους Δήμους Ελευσίνας, Ασπρόπυργου και Μάνδρας -Ειδυλίας καθώς και εκατοντάδες μεγάλες και μικρότερες βιομηχανίες.
Τα πρώτα έργα ξεκίνησαν τον Δεκέμβριο του 2006 και εγκαινιάστηκαν το 2010, αλλά πέντε χρόνια μετά δεν έχουν ουσιαστικά λειτουργήσει, παρά το γεγονός ότι η χώρα μας έχει ήδη πρωτόδικη καταδίκη από το Eυρωπαϊκό Δικαστήριο και η επικείμενη δεύτερη παραπομπή θα συνοδεύεται από τσουχτερά πρόστιμα.
Εκτός από τις γνωστές υπερβάσεις στο χρονοδιάγραμμα και το κόστος, που αποτελούν άγραφο «κανόνα» για όλα τα δημόσια έργα, η περίπτωση του Θριασίου έχει άλλη μια ιδιαιτερότητα: «φεσώνει» τα ταμεία της ΕΥΔΑΠ με περισσότερα από 60.000 ευρώ τον μήνα! Αιτία; Το κέντρο βιολογικού καθαρισμού κατασκευάστηκε με προοπτική να δέχεται 20.000 κυβικά μέτρα λυμάτων την ημέρα, αλλά μετά βίας φτάνει σήμερα τα 2.000 κυβικά. Αυτό σημαίνει ότι η εταιρεία εισπράττει από τους κατοίκους περίπου 700 ευρώ την ημέρα, μέσω των τελών αποχέτευσης των τριμηνιαίων λογαριασμών νερού, αλλά είναι υποχρεωμένη να καταβάλει 85.000 ευρώ τον μήνα στον εργολάβο!Ούτε… το ένα τρίτο
Η ουσιαστική αιτία γι’ αυτή την εικόνα είναι ο κακός προγραμματισμός των έργων. Η ΕΥΔΑΠ, με τις συνήθεις καθυστερήσεις, παρέδωσε το εργοστάσιο επεξεργασίας λυμάτων και το βασικό δίκτυο συλλογής μήκους 187 χλμ. Εδώ και τέσσερα χρόνια όμως η περιφέρεια και οι δήμοι δεν έχουν ολοκληρώσει την κατασκευή του δευτερεύοντος δικτύου και των συνδέσεων με τις οικοδομές.
Οι προβλεπόμενες συνδέσεις ήταν 15.000, αλλά έως τώρα έχουν γίνει μόνο 5.000. Αυτό σημαίνει ότι δεν μπορεί να γίνει το τεστάρισμα της λειτουργίας των εγκαταστάσεων και να παραδοθούν στην ΕΥΔΑΠ. Με άλλα λόγια, είναι η «χαρά του εργολάβου», που θα συνεχίσει να πληρώνεται ώς την ολοκλήρωση της δοκιμαστικής λειτουργίας!
Υπολογίζεται ότι για τον σκοπό αυτό θα διατεθούν τα περισσότερα από το 1,11 εκατ. ευρώ της συμπληρωματικής σύμβασης που προώθησε η διοίκηση της ΕΥΔΑΠ, η οποία όμως απορρίφθηκε από την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων («Εφ.Συν.» 19/2/2015). Η Αρχή διαπίστωσε ότι το συγκεκριμένο έργο ξεκίνησε με προϋπολογισμό 38,43 εκατ. ευρώ, αλλά έχει διατεθεί ήδη «πανωπροίκι» 4,48 εκατ. ευρώ και τονίζει ότι το πρόσθετο ποσό δεν καλύπτει τις προϋποθέσεις του νόμου. Μετά την «κόκκινη κάρτα», η διοίκηση της ΕΥΔΑΠ, σύμφωνα με πληροφορίες, ενεργοποίησε δυνατότητα της σύμβασης και εξασφάλισε 200.000 ευρώ που επαρκούν για τη λειτουργία του κέντρου επεξεργασίας λυμάτων για περίπου 2,5 μήνες.
«Αναλάβαμε την πρωτοβουλία να βρούμε βιώσιμη λύση» εξηγεί στην «Εφ.Συν.» ο Βασίλης Τσόκαλης, μέλος της διοίκησης του συλλόγου προσωπικού ΕΥΔΑΠ. Μας ενημερώνει ότι το κέντρο λειτουργεί σήμερα με 19 άτομα, από τα οποία τα 16 εξασφαλίζει ο εργολάβος. Με βάση τη σύμβαση όφειλε να έχει ήδη εκπαιδεύσει προσωπικό της ΕΥΔΑΠ για να αναλάβουν τις εγκαταστάσεις. «Εχουμε βρει ειδικούς από τις εγκαταστάσεις της ΕΥΔΑΠ στη Μεταμόρφωση και την Ψυττάλεια, που δέχονται να πάνε στο Θριάσιο και έτσι να λειτουργήσει το κέντρο χωρίς πρόσθετες επιβαρύνσεις από τον προϋπολογισμό της ΕΥΔΑΠ» προσθέτει ο εκπρόσωπος των εργαζομένων, αποδεικνύοντας ότι η εταιρεία διαθέτει στελεχικό δυναμικό να αναλάβει το έργο χωρίς συμπληρωματικές συμβάσεις για τους εργολάβους. Επιπλέον μπορεί να μειωθεί το κόστος με τη λειτουργία του κέντρου κάθε δύο ημέρες, ώστε να εξασφαλίζεται ικανή ποσότητα λυμάτων.
Ολες οι πλευρές φορτώνουν τις ευθύνες στην οικονομική κρίση και μεγαλοποιούν το γεγονός ότι οι κάτοικοι του Θριασίου δεν έχουν χρήματα να πληρώσουν το κόστος των συνδέσεων των ακινήτων τους με το δίκτυο, που κοστίζει από 1.500 έως και 3.000 ευρώ. Η ΕΥΔΑΠ θέσπισε οικονομικά κίνητρα προς τους ιδιοκτήτες, ενώ και ο Δήμος Ελευσίνας έχει διαθέσει τα τελευταία χρόνια 1,8 εκατ. ευρώ, γι’ αυτό έχει καταφέρει να υλοποιήσει περίπου 4.000 συνδέσεις. Πρόκειται για άτοκα δάνεια, που εξοφλούνται μέσω των λογαριασμών νερού σε έξι ή και περισσότερα τρίμηνα.Τα προβλήματα
Στην πραγματικότητα υπάρχουν τρία σοβαρά προβλήματα που οδηγούν στην υπολειτουργία του κέντρου επεξεργασίας λυμάτων:
■ Δεν είναι υποχρεωτική η σύνδεση με το δίκτυο για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, πολλές από τις οποίες ρίχνουν τα λύματά τους σε ρέματα, προκαλώντας υποβάθμιση των υπόγειων υδάτων. Θα μπορούσαν να θεσπιστούν περιβαλλοντικοί όροι ώστε να ενταχθούν άμεσα στο αποχετευτικό δίκτυο, αυξάνοντας τις ποσότητες των λυμάτων που φτάνουν στο κέντρο επεξεργασίας.
■ Πυκνοδομημένες περιοχές της Ελευσίνας, όπως η Παραλία και η ζώνη γύρω από τον αρχαιολογικό χώρο, δεν διαθέτουν συνδετήριο δίκτυο. Στον Παράδεισο και το Αεροδρόμιο δεν έχουν καν ξεκινήσει οι μελέτες των κεντρικών αποχετευτικών αγωγών. Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις οι ιδιοκτήτες ακινήτων δεν έχουν τη δυνατότητα να συνδεθούν.
■ Στα κέντρα των δήμων οι περισσότεροι βόθροι βρίσκονται στο πίσω μέρος των οικοπέδων. Αυτό σημαίνει ότι χρειάζονται πολλά «μερεμέτια», συχνά μέσα από καταστήματα, για να μεταφερθούν τα αποχετευτικά δίκτυα στην μπροστινή πλευρά του κτιρίου και να συνδεθούν με το σύστημα.