ΣΕΚΕΣ: “Συνεχίζεται ο αγώνας για το δημόσιο νερό”

Ανακοίνωση Ν^ο 14 • Δευτέρα 3 Ιουλίου 2023

Μεγάλη η νίκη αλλά συνεχής ο αγώνας για το δημόσιο νερό.
Η κυβέρνηση επιστρέφει τις μετοχές στο ελληνικό δημόσιο
αλλά εντάσσει τις εταιρίες νερού στη Ρυθμιστική Αρχή για τα Ύδατα

1. Η Ρυθμιστική Αρχή Υδάτων στην Μ. Βρετανία και η Thames Water

Το 1988 ιδρύθηκε στη Μεγάλη Βρετανία, η Ρυθμιστική Αρχή Υπηρεσιών Υδάτων (The Water Services Regulation Authority, ή Ofwat) και αμέσως μετά προχώρησε η πλήρης ιδιωτικοποίηση των παρόχων ύδατος (ύδρευσης-αποχέτευσης) σε Αγγλία και Ουαλία.

Η Thames Water είναι ο μεγαλύτερος προμηθευτής νερού στο Ηνωμένο Βασίλειο και παρέχει υπηρεσίες ύδρευσης σε 15 εκατομμύρια πελάτες στο Λονδίνο και τη Νοτιοανατολική Αγγλία. Ιδιωτικοποιήθηκε πλήρως το 1991 και από το 2006 αγοράστηκε από τον όμιλο MACQUARIE⁽¹⁾.  Σήμερα βρίσκεται υπό κατάρρευση αφού πρώτα μοίρασε μερίσματα ύψους 1,6 δισεκατομμυρίων λιρών, μεγάλους μισθούς και μπόνους σε υψηλόβαθμα στελέχη, υπερχρέωσε την εταιρία με 13 δισεκατομμύρια λίρες.

Παρότι η Thames Water εποπτεύεται από τη Ρυθμιστική Αρχή και το νερό είναι ρυθμιζόμενο προϊόν, η τιμή του νερού αυξήθηκε κατά 40% και πλέον η βρετανική κυβέρνηση καλείται να διασώσει την εταιρία και να εξασφαλίσει την υδροδότηση του Λονδίνου.

Η μεγαλύτερη δημοσκόπηση που έγινε ποτέ για το θέμα ανέδειξε ότι 7 στους 10 Βρετανούς θέλουν κρατικοποίηση των εταιρειών νερού.

2. Η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας στην Ελλάδα και η ΔΕΗ

Η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) είναι ανεξάρτητη ρυθμιστική αρχή, συστήθηκε με το ν.2773/1999,  όταν ακόμα η ΔΕΗ ήταν ενιαία και δημόσια, για να καθορίσει το κανονιστικό πλαίσιο της αγοράς ενέργειας στην Ελλάδα.

Ακολούθησε η ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ με τον τεμαχισμό και την πώλησή της και η δημιουργία του Χρηματιστηρίου Ενέργειας, με αποτέλεσμα τα τιμολόγια που πληρώσαμε τον τελευταίο χρόνο. Η τιμή του ρεύματος έχει αυξηθεί κατά 300% την περίοδο 2001-2020 (δεν περιλαμβάνονται οι αυξήσεις λόγω του χρηματιστηρίου ενέργειας και της ενεργειακής κρίσης).

3. Το… απαραίτητο Ρυθμιστικό πλαίσιο πριν την ιδιωτικοποίηση

Στο από 26.12.2012 έγγραφο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αναφέρεται ότι «η ιδιωτικοποίηση πρέπει να πραγματοποιείται όταν το απαραίτητο ρυθμιστικό πλαίσιο έχει ετοιμαστεί» («. . . privatisation should take place once the appropriate regulatory framework has been prepared . . .»). 

4. Η Ρυθμιστική Αρχή για το Νερό

Τι σημαίνει στην πράξη η εφαρμογή της Ρυθμιστικής Αρχής για το Νερό (νόμος 5037/2023); Σημαίνει την επιθυμία, αλλά και την προσπάθεια να στρωθεί το «κόκκινο χαλί» για τη δημιουργία αγοράς νερού στην Ελλάδα και την αύξηση των τιμολογίων.

5. Η ΕΥΔΑΠ και τα νερά στην Ελλάδα

Το δυναμικό κίνημα νερού που αναπτύχθηκε στην Ελλάδα την τελευταία δωδεκαετία στηρίζεται στην ποικιλοτρόπως εκφρασμένη καθολική βούληση της ελληνικής κοινωνίας (98,5% υπέρ του δημόσιου νερού στο δημοψήφισμα της Θεσσαλονίκης το 2014, 86% υπέρ του δημόσιου νερού σε δημοσκόπηση του 2023, συναυλία Θεσσαλονίκης κ.α.) για αποκλειστικά δημόσια διαχείριση του νερού. Εκφράστηκε με τις πέντε ιστορικές αποφάσεις του ΣτΕ.

Η νέα κυβέρνηση υποχρεώνεται από το ΣτΕ να περιλάβει στα πρώτα νομοσχέδια της θητείας της, όπως δηλώνει, την επιστροφή των μετοχών των ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ από το Υπερταμείο στο Ελληνικό Δημόσιο.

Μετά τις ήττες που έχει υποστεί η πολιτική ιδιωτικοποίησης του νερού σε όλες της τις εκφάνσεις (πλήρης πώληση, ένταξη στο υπερταμείο, ΣΔΙΤ στο ΕΥΣ Αττικής, ΚΥΑ τιμολόγησης) η κυβέρνηση της ΝΔ, παρότι δηλώνει ότι θα νομοθετήσει την επιστροφή των μετοχών στο ελληνικό δημόσιο, ήδη με το νόμο 5037/23, έχει ανοίξει μια νέα κεκρόπορτα ιδιωτικοποίησης μέσω της ένταξης των παρόχων υπηρεσιών ύδρευσης(!) στη Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων.  Επισημάνουμε ότι το τιμολόγιο της ΕΥΔΑΠ είναι ουσιαστικά αμετάβλητο από το 2000, καθιστώντας το ελληνικό νερό το φθηνότερο παγκοσμίως. Παρά την μακροχρόνια καθήλωση των τιμολογίων η ΕΥΔΑΠ έχει διαθέσει την ίδια περίοδο στους μετόχους της (κράτος και ιδιώτες) μερίσματα ύψους περίπου 1δις και έχει και αδιανέμητα κέρδη 365 εκατ. Ευρώ.

6. Οι συνέπειες της ιδιωτικοποίησης

Παρακολουθούμε αυτές τις μέρες ακριβώς τις συνέπειες από την παταγώδη αποτυχία και αυτής της ιδιωτικοποίησης στη μεγαλύτερη εταιρία ύδρευσης –  αποχέτευσης της Μεγάλης Βρετανίας (Thames Water).

Οι ιδιωτικές επιχειρήσεις, ανεξάρτητα της μορφής που διεισδύουν στον κύκλο του νερού (άμεση ιδιωτικοποίηση, έμμεση ιδιωτικοποίηση, μετοχοποίηση, εργολαβοποίηση, ΣΔΙΤ, συμβάσεις παραχώρησης, συμβάσεις εκμετάλλευσης, Ρυθμιστικής Αρχή), αφού:

• μειώσουν τις θέσεις εργασίας,
• μειώσουν τις αποδοχές των εργαζομένων, αποδιαρθρώσουν τις εργασιακές σχέσεις,
• αυξήσουν υπερβολικά τις αμοιβές των διοικητών και των υψηλόβαθμων στελεχών,
• αυξήσουν θεαματικά τα τιμολόγια,
• υποβαθμίσουν την ποιότητα του πόσιμου νερού και των λυμάτων με συνέπειες στο περιβάλλον
• δεν κάνουν σχεδόν καμία επένδυση στη συντήρηση και ανανέωση των υποδομών
• περιορίσουν την απρόσκοπτη, ασφαλή και καθολική πρόσβασης σε ποιοτικές υπηρεσίες ύδρευσης και αποχέτευσης

παραδίδουν, κάποια στιγμή, πίσω στην κοινωνία μια κατεστραμμένη και καταχρεωμένη οικονομικά εταιρία.

7. Άμεσα απαιτούμενα για τη διασφάλιση του δημόσιου ελέγχου και της ασφαλούς, απρόσκοπτης και καθολικής πρόσβασης στο νερό

Για να μη ζήσουμε στο προσεχές μέλλον ότι ζήσαμε τον τελευταίο χρόνο με την ενέργεια στην Ελλάδα και ότι ζουν αυτές τις μέρες οι Λονδρέζοι με την THAMES WATER απαιτούμε να περιληφθούν στο υπό κατάθεση νομοσχέδιο που έχει εξαγγελθεί:

• Την επιστροφή όλων των μετοχών που κατέχει το Υπερταμείο (και το 11,3% της ΕΥΔΑΠ και το 24% της ΕΥΑΘ που κατέχει το ΤΑΙΠΕΔ) στο ελληνικό δημόσιο.
• Την κατάργηση της Ρυθμιστικής Αρχής για τα Ύδατα.
• Άμεσες μαζικές προσλήψεις του αναγκαίου τακτικού προσωπικού πλήρων δικαιωμάτων ενταγμένων στους κανονισμούς προσωπικού και στις Επιχειρησιακές Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας (ΕΣΣΕ), σε όλους τους οργανισμούς ύδρευσης – αποχέτευσης και εγγείων βελτιώσεων (ΕΥΔΑΠ, ΕΥΑΘ, ΔΕΥΑ, ΟΕΒ).

Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΤΟΥ ΣΕΚΕΣ ΓΙΑ ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΥΔΑΠ

Σ.Σ (1): Το 49% του ΔΕΔΔΗΕ πουλήθηκε το 2022 στο fund MACQUARIE ή πιο γνωστό στις αγορές με το όνομα «Καγκουρό Βαμπίρ» (ελληνιστί “Vampire Kangaroo”). Είναι το ίδιο fund που το 2006 είχε αγοράσει την THAMES WATER. H MACQUARIE είναι ο μεγαλύτερος διαχειριστής υποδομών στον κόσμο. Στην Ελλάδα εκτός της κατοχής του 49% του ΔΕΔΔΗΕ, διεκδικεί και την Αττική Οδό, μαζί με τον όμιλο Κοπελούζου. Σύμφωνα με δημοσιεύματα, ο όμιλος της MACQUARIE, λειτουργεί τις υποδομές που αγοράζει με τρόπο που προστατεύει μεν τα συμφέροντα των μετόχων της, όχι όμως και αυτά των πελατών/πολιτών. H MACQUARIE (όπως και άλλα ιδιωτικά κεφάλαια που ασχολούνται με τις υποδομές) «φορτώνει» με δάνεια τις εταιρείες που αγοράζει, οι οποίες έως πρότινος δεν ήταν δανεισμένες, και δεν πραγματοποιεί τις απαραίτητες επενδύσεις που σε πολλές περιπτώσεις είχαν προσυμφωνηθεί.

Η ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΣΕ PDF