ΝΕΡΟ

Τη βάση για τη διαμόρφωση της νέας εθνικής στρατηγικής για το νερό αποτελεί μελέτη της Deloitte που υλοποιήθηκε για λογαριασμό της κυβέρνησης, Η μελέτη της Deloitte με την κωδική ονομασία Project Aquarium, προβλέπει αύξηση του κόστους (ενδεχομένως και πάνω από τον ευρωπαικό μέσο όρο) λόγω: νέων έργων και επενδύσεων σε φράγματα, υποδομών, αντλιοστασίων και ΚΕΛ -ανάκτησης κόστους λειτουργίας για τους φορείς που σήμερα είναι ελλειμματικοί, αναδιάρθρωσης τιμολογίων σε ΕΥΔΑΠ, ΕΥΑΘ, ΔΕΥΑ και ΤΟΕΒ, αναγκαίων τεχνολογικών επενδύσεων (π.χ. ψηφιακές μετρήσεις, ενεργειακές αναβαθμίσεις). Η αύξηση εκτιμάται ότι θα είναι ανισοβαρής, επηρεάζοντας περισσότερο περιοχές με προβλήματα λειψυδρίας (Νότιο Αιγαίο, Ιόνια, Κρήτη, Θεσσαλία).

Η κυβέρνηση για άλλη μία φορά, και μάλιστα δια στόματος πρωθυπουργού, αναγγέλλει μέτρα για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας, 10 μήνες μετά την τελευταία (Σεπτέμβριος 2024) αντίστοιχη αναγγελία που είχε κάνει ο προηγούμενος ΥΠΕΝ, χωρίς βέβαια ενδιάμεσα να έχει υλοποιηθεί κάτι από τις τότε εξαγγελίες.Χρησιμοποιώντας το υπαρκτό και διαπιστωμένο πρόβλημα της λειψυδρίας που είναι γεγονός σε πολλές περιοχές της χώρας μας και κυρίως σε αρκετά νησιά που δοκιμάζονται από τον υπερτουρισμό, παρουσιάστηκαν γενικόλογες ‘αρχές’ χωρίς επί της ουσίας να παρουσιάζονται συγκεκριμένα μέτρα, με σαφές χρονοδιάγραμμα υλοποίησης και προϋπολογισμό.

Οι εξαγγελίες του Πρωθυπουργού για το νερό και τις υδάτινες υποδομές επιβεβαιώνουν για ακόμη μία φορά την επικίνδυνη κατεύθυνση της κυβέρνησης, που μετατρέπει το νερό, από ένα θεμελιώδες κοινό αγαθό, σε πεδίο κερδών και εμπορευματοποίησης, εκτιμούν οι ΠΡΑΣΙΝΟΙ -Οικολογία. Και ζητούν πολιτικές πρόληψης και βιώσιμης αντιμετώπισης των αιτίων της λειψυδρίας.

Μετά το θαύμα των μάγων των αγορών στην αγορά ενέργειας που μας διαβεβαίωναν ότι ο ανταγωνισμός θα ρίξει τις τιμές στο ρεύμα, ήρθε η σειρά του νερού για να πάρει τα λίγα που έχουν απομείνει στα λαϊκά νοικοκυριά. Το παραμύθι είναι γνωστό από άλλες χώρες: Δημιουργείται ιδιωτική, ημι-ίδιωτική, ή δημόσια και ιδιωτική, εταιρεία ύδρευσης και αποχέτευσης, βγάζει μονοπωλιακά κέρδη που μοιράζει απλόχερα στους μετόχους και τα στελέχη της, σταματάει τις απαραίτητες εργασίες συντήρησης ώστε να απειλείται η δημόσια υγεία, μετά –και αφού τα έχουν τσεπώσει για τα καλά– παραπονιούνται ότι δεν βγαίνουν, παίρνουν επιδότηση, χρεοκοπούν πλουσιοπάροχα και το νερό κρατικοποιείται ξανά. Στο ίδιο έργο θεατές και με την κυβέρνηση Μητσοτάκη. 

Στο παιχνίδι των υποδομών γύρω από το νερό, των επενδύσεων που χρειάζονται για να αντιμετωπιστεί η λειψυδρία και των έργων για να περιοριστούν οι τεράστιες απώλειες στα δίκτυα, μπαίνει η ΔΕΗ, μέσω του νέου ρόλου που της επιφυλάσσει η κυβέρνηση.Στο φιλόδοξο σχέδιο για αλλαγή του μοντέλου διαχείρισης των υδάτων που ανακοίνωσε χθες το Μαξίμου, η επιχείρηση θα έχει, όπως όλα δείχνουν, έναν κεντρικό ρόλο στην κατασκευή όσο και στη λειτουργία νέας τεχνολογίας έργων, στην ανάπτυξη μονάδων αφαλάτωσης στα νησιά και γενικώς στον σχεδιασμό των επενδύσεων που χρειάζονται για να γίνει πιο λειτουργικό το σύστημα.

Με αφορμή τη χθεσινή διυπουργική σύσκεψη για την λειψυδρία και τη διαχείριση των υδάτων στην οποία η Ένωση Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης – Αποχέτευσης (Ε.Δ.Ε.Υ.Α.) δεν εκλήθη σε αντίθεση με τους εκπροσώπους των ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ, ενώ εκπροσωπεί θεσμικά 125 Δ.Ε.Υ.Α. της χώρας που παρέχουν οικονομικά προσιτό και υγιεινό πόσιμο νερό σε 5,2 εκ. πολίτες της χώρας μας, η Ε.Δ.Ε.Υ.Α. υπενθυμίζει και επισημαίνει προς κάθε κατεύθυνση τα παρακάτω:

Σε μια συγκυρία όπου η χώρα στεγνώνει και τα φράγματα αδειάζουν, η κυβέρνηση επιλέγει να απαντήσει όχι με σχέδιο, αλλά με προσχήματα. Οι πρόσφατες εξαγγελίες του πρωθυπουργού για ένα νέο “εθνικό σχέδιο διαχείρισης νερού” δεν αποτελούν τίποτε περισσότερο από το τελευταίο επεισόδιο σε μια μεθοδική στρατηγική απαξίωσης και ιδιωτικοποίησης.

Σήμερα, ο Πρωθυπουργός παρουσίασε δημόσια 5 γενικούς άξονες για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας, επιχειρώντας να εμφανίσει μια δήθεν στοχευμένη κυβερνητική στρατηγική.Όμως, η υδατική πολιτική της κυβέρνησης, σίγουρα δεν προέκυψε από παρθενογένεση. Εδώ και χρόνια, παρακολουθούμε μια συστηματική και μεθοδική πορεία απαξίωσης των δημόσιων φορέων διαχείρισης του νερού, με σταθερό προσανατολισμό την ιδιωτικοποίησή του.Τα σημερινά συντονισμένα δημοσιεύματα σε ολόκληρο τον Τύπο, που παρουσιάζουν τον παρεμβατικό και επιχειρησιακό ρόλο της ΔΕΗ – μιας πλέον ιδιωτικής εταιρείας, όπου το Δημόσιο κατέχει μειοψηφικό ποσοστό της τάξης του 34,1% – στην ανάληψη αρμοδιοτήτων σχετικών με τη διαχείριση της ύδρευσης, επιβεβαιώνουν με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο τις κυβερνητικές προθέσεις.

Η κυβέρνηση αξιοποιεί τον κίνδυνο της λειψυδρίας για να μετατρέψει το νερό σε όλο και πιο ακριβό εμπόρευμα και να διασφαλίσει την κερδοφορία των ΑΕ που θα αναλάβουν τη διαχείρισή του, σύμφωνα με τις κατευθύνσεις της ΕΕ. Ιδιαίτερα δε για τους βιοπαλαιστές αγρότες αυτή η επιλογή θα έχει ως συνέπεια νέα αύξηση στο κόστος παραγωγής χωρίς φυσικά να λύνει και τα σοβαρά προβλήματα επάρκειας.

Χρέη, υπέρογκα μερίσματα και μπόνους σε στελέχη, διαρροές λυμάτων και δυσανάλογες αυξήσεις στους λογαριασμούς των καταναλωτών. Τα παραπάνω περιγράφουν ακριβώς την κατάσταση, στην οποία βρίσκεται ο κλάδος της ύδρευσης στη Βρετανία. Ο ιδιωτικοποιημένος τομέας ύδρευσης σε Αγγλία και Ουαλία έχει προκαλέσει δημόσια κατακραυγή. Για χρόνια, οι διαρροές λυμάτων σε ποτάμια και λίμνες της χώρας έχουν σημειώσει επίπεδα ρεκόρ.

Το ποσοστό του νερού που πάει χαμένο από τα συστήματα ύδρευσης στην Ελλάδα πλησιάζει το 30% με βάση τα στοιχεία που επικαλείται ο ΟΟΣΑ στην τελευταία του έκθεση του 2025 για τις Παγκόσμιες Προοπτικές Ξηρασίας 2025. Επιπλέον ο ΟΟΣΑ εκτιμά ότι το ποσοστό των εδαφών με αυξημένη συχνότητα ξηρασίας στη χώρα μας ανέρχεται σε 87%. Όσον αφορά την ένταση της ξηρασίας, τα εδάφη αυτά στην Ελλάδα φτάνουν το 52%. Τα τελευταία αυτά στοιχεία για συχνότητα και ένταξη ξηρασίας αφορούν μέση συχνότητα ανάμεσα στα έτη 1950-2000 και 2000-2020 όπως αναφέρεται.

Τη βάση για τη διαμόρφωση της νέας εθνικής στρατηγικής για το νερό θα αποτελέσει, σύμφωνα με αρμόδιες πηγές, μελέτη της Deloitte που υλοποιήθηκε για λογαριασμό της κυβέρνησης, η οποία αποτυπώνει τη σημερινή κατάσταση και εξετάζει πιθανά σενάρια που μπορεί να επαναπροσδιορίσουν τη διαχείριση των υδάτων για ύδρευση και άρδευση, ξεκαθαρίζοντας τις αρμοδιότητες των εμπλεκομένων οργανισμών.

Στις 23 και 24 Μάη, στην πλατεία Πρωτομαγιάς, συναντήθηκαν άνθρωποι που αγωνίζονται για να παραμείνει το νερό σε δημόσιο έλεγχο και τα κοινά αγαθά προσβάσιμα για όλ@. Κατά τη διάρκεια του διημέρου έγιναν παρεμβάσεις από περιβαλλοντικές, κοινωνικές και συνδικαλιστικές συλλογικότητες που αγωνίζονται για όλα τα αγαθά που είναι βασικά για τη ζωή μας : για την προστασία του νερού, για τα ποτάμια και τα ρέματα που απειλούνται από τσιμεντοποίηση και φράγματα, για τα βουνά που καίγονται και μετατρέπονται σε εργοτάξια, για το ρεύμα που μετατράπηκε σε πανάκριβο μέσο κερδοσκοπίας των καρτέλ, για τους δημόσιους χώρους που καταπατούνται και καταστρέφονται, για την παιδεία, το δικαίωμα στη στέγη, την προσβασιμότητα των αναπήρων, των Ρομά, των προσφύγων και μεταναστών.

Η Ελλάδα κατατάσσεται στην 19η θέση παγκοσμίως ως προς τον κίνδυνο εμφάνισης λειψυδρίας, με τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής να επιδεινώνουν δραματικά την κατάσταση τόσο από την πλευρά της προσφοράς όσο και της ζήτησης.Η μείωση των βροχοπτώσεων και η αυξημένη κατανάλωση νερού για άρδευση και γενικές χρήσεις αποτελούν τους κύριους παράγοντες του προβλήματος, όπως προκύπτει από μελέτη του World Resources Institute και έκθεση της Deloitte για τη διαχείριση των υδάτων στην Ελλάδα.

«Το θέμα της λειψυδρίας είναι θέμα πρώτης προτεραιότητας. Είναι θέμα τέτοιας μορφής που χρειάζεται μια συμμαχία της πολιτείας, της κοινωνίας, των οργανισμών, μια υδάτινη συμμαχία. Είναι θέμα που απαιτεί στρατηγική, σχεδιασμό και χρήματα. Είναι ένα δύσκολο θέμα για το οποίο πρέπει να βρούμε μια λύση τώρα. Πρέπει να βρούμε τρόπο να εξοικονομήσουμε το νερό και για αυτό πρέπει να γίνει μια μεγάλη καμπάνια ευαισθητοποίησης».

Το «επιτελικό κράτος» των Τεμπών που ιδιωτικοποιεί, βάζει στο χρηματιστήριο τα κοινά αγαθά, κινείται μόνιμα σε τροχιά σύγκρουσης με την ασφάλεια, την υγεία, τη ζωή των πολιτών.Εδώ και δυο δεκαετίες προσπαθούν να εκχωρήσουν σε ιδιώτες το νερό όπως έκαναν με την ενέργεια και τις μεταφορές. Τους εμπόδισαν οι ενωμένοι αγώνες εργαζόμενων  στην ύδρευση και πολιτών που είχαν σαν αποτέλεσμα το Συμβούλιο της Επικρατείας να κρίνει αντισυνταγματικές 5 απόπειρες άμεσης και έμμεσης ιδιωτικοποίησης του νερού.Τώρα ξανά προσπαθούν να χαρίσουν επιτίθενται είμαστε μπροστά σε νέα επίθεση ιδιωτικοποίησης/εμπορευματοποίησης του νερού:

Η Greenpeace, σε συνεργασία με τον Δήμο Αθηναίων και την Αqualife, γιορτάζει την Παγκόσμια Ημέρα Νερού το Σάββατο, 22 Μαρτίου 2025, 10:00 – 14:00, στην πλατεία Κοραή.Οι εκδηλώσεις θα ξεκινήσουν με τα εγκαίνια της λειτουργίας ενός νέου δημόσιου σημείου ανεφοδιασμού επαναχρησιμοποιούμενων μπουκαλιών με νερό από τον Δήμαρχο Αθηναίων, Χάρη Δούκα. Στη συνέχεια, θα ακολουθήσουν καλλιτεχνικές και διαδραστικές δράσεις για το κοινό.

Με δυναμική παρουσία και έντονο παλμό, πλήθος πολιτών συγκεντρώθηκε έξω από το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) στην Αθήνα, εκφράζοντας την αντίθεσή του στην εμπορευματοποίηση του νερού και υπερασπιζόμενο τον δημόσιο χαρακτήρα του πολύτιμου αυτού αγαθού, για "να μην γίνει το νερό σαν το ρεύμα ακριβό"Η συγκέντρωση πραγματοποιήθηκε με αφορμή τη συζήτηση στη Μείζονα Ολομέλεια του ΣτΕ σχετικά με την τιμολόγηση του νερού. Οι πολίτες, οι περιβαλλοντικοί φορείς και οι συνδικαλιστικές οργανώσεις που βρέθηκαν στο σημείο υπογράμμισαν την ανάγκη διατήρησης του νερού ως δημόσιου αγαθού, προσβάσιμου σε όλους χωρίς διακρίσεις.

Εργαζόμενοι σε Δημόσιες και Δημοτικές επιχειρήσεις αρμόδιες για τη διαχείριση του νερού, περιβαλλοντικές οργανώσεις και πολίτες, μέσω των συνδικαλιστικών οργανώσεων: Σύλλογος Επιστημονικού Προσωπικού ΕΥΔΑΠ, Σύλλογος Μηχανικών ΠΕ & ΤΕ ΕΥΔΑΠ, Σωματείο Εργαζομένων Τομέα Αποχέτευσης ΕΥΔΑΠ, Σωματείο Εργαζομένων ΕΥΑΘ και Πανελλήνια Ομοσπονδία Εργαζομένων ΔΕΥΑ, ο Σύλλογος Εργαζομένων Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου, το Παρατηρητήριο Ποιότητας Περιβάλλοντος Σύρου και πολίτες από όλη την Χώρα συναισθανόμενοι την ευθύνη μας για καθολική, απρόσκοπτη, ποιοτική και ασφαλή παροχή υπηρεσιών ύδρευσης, άρδευσης και αποχέτευσης απέναντι στους πολίτες καταθέσαμε αίτηση ακύρωσης στο Συμβούλιο της Επικρατείας, με σκοπό να ακυρωθεί ως αντισυνταγματική και αντίθετη με την Ευρωπαϊκή νομοθεσία η 103755 Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΦΕΚ Β 5438/27.09.2024) για τον «καθορισμό των γενικών κανόνων κοστολόγησης και τιμολόγησης υπηρεσιών ύδατος. Μέτρα βελτίωσης, διαδικασίες και μέθοδος ανάκτησης κόστους των υπηρεσιών ύδατος στις διάφορες χρήσεις του».

Το σχέδιο του υπουργείου Περιβάλλοντος για τις συγχωνεύσεις των Δημοτικών Εταιρειών Υδρευσης Αποχέτευσης (ΔΕΥΑ) και την αλλαγή του θεσμικού πλαισίου, το οποίο έχει προκαλέσει σφοδρότατες αντιδράσεις από την Τοπική Αυτοδιοίκηση, παρουσιάζει η «Κ».Στοχεύει στον «εξορθολογισμό του διοικητικού και οικονομικού κόστους διαχείρισης, με την υιοθέτηση κοινών κανόνων λειτουργίας για τους παρόχους υπηρεσιών ύδρευσης, αποχέτευσης και διαχείρισης δικτύου ομβρίων υδάτων της χώρας».

Αντίθετες με το Σύνταγμα θεωρεί η ΚΕΔΕ τις αναγκαστικές συνενώσεις των ΔΕΥΑ και την παραχώρηση της ύδρευσης των νήσων στην ΕΥΔΑΠ σύμφωνα με το ψήφισμα του Συνεδρίου της που διεξήχθη στη Ρόδου στις 7-9 Νοεμβρίου 2024

Ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Θ. Σκυλακάκης παρά τις εντονότατες αντιδράσεις των δημάρχων επέμενε στην αναγκαστική συνένωση των ΔΕΥΑ. Επικαλούμενος το πρόβλημα της λειψυδρίας υπεραμύνθηκε του σχεδιασμού του γιατί όπως, είπε «θα πρέπει στο τέλος να εξασφαλίσουμε ότι θα έχουμε οργανισμούς με αρκετό μέγεθος και υπόσταση ώστε να μπορούν να σηκώσουν δανεισμό στην αγορά. Έτσι ώστε αθροιζόμενα με τα χρήματα που θα έρχονται από το κεντρικό κράτος, τα όποια μπορούμε να  διασφαλίσουμε, να μπορούμε να κάνουμε τα έργα που χρειαζόμαστε στο μέλλον, και στην ύδρευση, και στην αποχέτευση».

Υπάρχει πρόβλημα με την επάρκεια νερού στην Ελλάδα; Πολλές περιοχές της χώρας κηρύχθηκαν σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης το καλοκαίρι που μας πέρασε, ενώ η στάθμη στους μεγάλους ταμιευτήρες που υδροδοτούν την Αττική και άλλες περιοχές, μειώθηκε σημαντικά και απότομα. Το θέμα του νερού ωστόσο δεν εξαντλείται στα όσα συμβαίνουν τους καλοκαιρινούς μήνες...NewsbombΤο Newsbomb.gr έκανε αυτοψία στους ταμιευτήρες του Μόρνου, της Υλίκης, του Μαραθώνα, βρέθηκε στη λίμνη του Σμόκοβου, αλλά και Κάρλας, ταξίδεψε μέχρι τη Σέριφο για να δει το άδειο φράγμα της, ενώ συνομίλησε με πλήθος επιστημόνων και ανθρώπων που βρίσκονται σε καίριες θέσεις για το μέλλον του νερού στη χώρα μας.

Η Πρωτοβουλία για τη Διασφάλιση της Δημόσιας Διαχείρισης του Νερού έστειλε στις 7 Νοεμβρίου 2024 ανοικτή επιστολή προς το συνέδριο της ΚΕΔΕ που διεξήχθη στη Ρόδο 7-9 Νοεμβρίου επισημαίνοντας ως κατεπείγουσα και επιτακτική ανάγκη, το συνέδριο της ΚΕΔΕ να λάβει αποφάσεις και να εκδώσει σχετικό ψήφισμα για την απαρέγκλιτη υποστήριξη του δημόσιου χαρακτήρα του νερού και της ενίσχυσης των ΔΕΥΑ.