Οσμή σκανδάλου αναδίδεται από την απόφαση της κυβέρνησης να παραδώσει το «νεράκι του λαού» σε ιδιώτες, αδιαφορώντας για το ότι χαρακτηρίζεται από το Σύνταγμα «δημόσιο αγαθό» (άρα δεν πωλείται), ενώ και από την ευρωπαϊκή νομοθεσία έχει την ίδια προστασία.
Όλα τα χαρτιά του άνοιξε ο πρώην υπουργός στη συνέντευξή του στο Kontra στην εκπομπή «Επί του Πιεστηρίου».
– Η ΕΥΔΑΠ ιδιωτικοποιείται;
Σπ.: Επί της ουσίας, ιδιωτικοποιείται, όχι η ΕΥΔΑΠ, η ΕΥΔΑΠ Παγίων. Είναι κάτι ακόμα χειρότερο. Γιατί το αδιύλιστο νερό που δίνεται στις εταιρείες, στην ΕΥΔΑΠ και στην ΕΥΑΘ, είναι προφανές και από το Σύνταγμα αλλά και από την ευρωπαϊκή νομοθεσία ότι είναι δημόσιο αγαθό. Δεν μπορεί λοιπόν, κατά τη δική μας άποψη, να το δώσει κανείς μέσω ΣΔΙΤ σε ιδιώτη, για να γίνει στη συνέχεια η διάθεσή του στην ΕΥΔΑΠ.
– Τι είναι η ΣΔΙΤ;
Σπ.: Σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Η ΕΥΔΑΠ Παγίων δημιουργήθηκε όταν εισήχθη η ΕΥΔΑΠ στο Χρηματιστήριο. Διαχωρίστηκαν οι μεγάλες εγκαταστάσεις, όπως είναι το Φράγμα του Μαραθώνα, όπως είναι ο Μόρνος, όπως είναι οι αγωγοί, όπως είναι το υδραγωγείο, όπως είναι τα κέντρα όπου διυλίζει το νερό η ΕΥΔΑΠ, μέχρι εκεί είναι όλη η περιουσία της ΕΥΔΑΠ Παγίων.
– Η κυβέρνηση το πουλάει αυτό;
Σπ.: Θέλει να γίνει ένας διαγωνισμός ΣΔΙΤ, όπου θα δοθεί στον ιδιωτικό τομέα η λειτουργία, φαντάζομαι και η συντήρησή του, και πιθανόν και οι νέες εγκαταστάσεις.
– Το 50%+1 που λέει και το Σύνταγμα, όπως λέτε, θα παραμείνει;
Σπ.: Για την ΕΥΔΑΠ Παγίων δεν μιλάμε για το 50%+1 αλλά για το 100% που ανήκει στο Δημόσιο. Για την ΕΥΔΑΠ Ανώνυμη Εταιρεία έχει κριθεί από το Συμβούλιο της Επικρατείας ότι είναι το 50%+1. Για την ΕΥΔΑΠ Παγίων, της οποίας το 100% ανήκει στο Δημόσιο, υπήρχαν πάρα πολύ σοβαρές αντιδικίες και διαφωνίες και με το Υπερταμείο και με το ΤΑΙΠΕΔ ακόμα και όταν ήμασταν εμείς κυβέρνηση. Τώρα, φαντάζομαι, έχουν ξεπεραστεί αυτά γιατί είναι ομόθυμη η άποψη του Υπερταμείου, του ΤΑΙΠΕΔ και της κυβέρνησης. Οι διαφωνίες που υπήρχαν ήταν προφανείς. Αφορούσαν το τι χρωστούσε η ΕΥΔΑΠ στο Ελληνικό Δημόσιο, στην ΕΥΔΑΠ Παγίων, το τι εγκαταστάσεις έπρεπε να γίνουν για να μη συμβούν και στο Λεκανοπέδιο αυτά που έγιναν στη Θεσσαλονίκη. Τα θυμάστε πριν από δύο χρόνια, το καλοκαίρι. Την ανάσχεση, αν θέλετε, του επενδυτικού σχεδίου της ΕΥΔΑΠ αλλά και των έργων που πρέπει να γίνουν για τις εγκαταστάσεις της ΕΥΔΑΠ Παγίων. Που κάποιοι δεν άφηναν να γίνουν και να προχωρήσουν με ταχείς ρυθμούς, ή και καθόλου. Αλλά σε κάθε περίπτωση αυτό που επιχειρεί τώρα η κυβέρνηση δεν είναι καν το απαράδεκτο του 50%+1 που κρίθηκε επί κυβέρνησης Σαμαρά στο Συμβούλιο της Επικρατείας. Τώρα αυτό που επιχειρείται είναι ιδιωτικοποίηση των υδάτινων πόρων. Εκεί δεν παίρνει αμφισβήτηση αν θα είναι στο Δημόσιο ή δεν θα είναι, αν θα είναι μέρος στο Δημόσιο ή δεν θα είναι, αν το μάνατζμεντ θα είναι στο Δημόσιο ή στον ιδιωτικό τομέα.
– Επειδή λέτε για σύμπραξη ιδιωτικού και δημόσιου τομέα, αν έχει το πάνω χέρι ο δημόσιος τομέας;
Σπ.: Δεν μπορεί σε ΣΔΙΤ να έχει το πάνω χέρι ο δημόσιος τομέας. Η ΣΔΙΤ στην ΕΥΔΑΠ Παγίων είναι έμμεση, απαράδεκτη ιδιωτικοποίηση των υδάτινων πόρων.
Δεν ιδιωτικοποιείς τον υδάτινο πόρο
– Ο υπουργός Κώστας Καραμανλής είπε ότι «το νερό ήταν, είναι και θα είναι δημόσιο αγαθό». Αν ισχύει αυτό που λέτε εσείς, θα ακριβύνει το νερό;
Σπ.: Προφανώς, θα ακριβύνει όταν ιδιωτικοποιείς τον υδάτινο πόρο μέσω ΣΔΙΤ, δηλαδή ζητάς από έναν ιδιώτη να χρηματοδοτήσει έργα περίπου 1 δισ. ευρώ που πρέπει να γίνουν. Γιατί πρέπει να υπάρχει δεύτερος αγωγός κλειστού τύπου, πρέπει να υπάρχει υδραγωγείο, πρέπει να υπάρχουν νέες διατάξεις για την παρακολούθηση, τους αυτοματισμούς, τη συντήρηση και τη λειτουργία. Η ΝΔ έχει μια ιδιότυπη αντίληψη του τι είναι Δημόσιο. Το βλέπει μέσα από τον «ιδιωτικό τομέα». Η άποψή μου είναι ότι η ΕΥΔΑΠ Παγίων, και όχι μόνο, και η ΕΥΔΑΠ, δεν μπορεί να γίνει ένα πεδίο διευθετήσεων. Και το λέω αυτό γιατί υπάρχουν σε εξέλιξη διαγωνισμοί όπου τηρούνται απαράδεκτες διαδικασίες. Οπότε δεν είναι δυνατόν να χειρίζεται η κυβέρνηση της ΝΔ τους υδάτινους πόρους με αυτό τον τρόπο.
– Η θέση του ΣΥΡΙΖΑ ποια είναι;
Σπ.: Η θέση του ΣΥΡΙΖΑ είναι ότι η ΕΥΔΑΠ Παγίων δεν μπορεί να ιδιωτικοποιηθεί ούτε μέσω ΣΔΙΤ ούτε με άλλον τρόπο. Δεν μπορεί να ισχύει τίποτε άλλο παρά το θεσμικό πλαίσιο που προκύπτει από το Σύνταγμα και από την ευρωπαϊκή νομοθεσία. Προφανώς και για την ΕΥΔΑΠ, που είναι τα διυλιστήρια και όλο το δίκτυο διανομής, συντήρησης, λειτουργίας και η αποχέτευση, υπάρχουν προτεραιότητες. Πρώτη και σημαντικότερη, να μην ανέβει η τιμή του νερού και να φροντίσουμε να υπάρχει βάθεμα στην κοινωνική πολιτική. Αυτά δεν μπορούν να γίνουν αν το νερό, που είναι ένα αγαθό, αντιμετωπίζεται ως εμπορικό αγαθό.
– Στις άλλες χώρες είναι ιδιωτικοποιημένο το νερό;
Σπ.: Όχι, αυτήν τη στιγμή δεν είναι. Ήταν πολύ μεγάλο λάθος, κατά τη γνώμη μου, η εισαγωγή της ΕΥΔΑΠ στο Χρηματιστήριο Αθηνών και ο διαχωρισμός από την ΕΥΔΑΠ Παγίων. Αυτή, όμως, είναι μια κατάσταση που εμείς τη βρήκαμε. Είναι μια κατάσταση που επιβλήθηκε επί της ουσίας.
– Αυτό ωφέλησε;
Σπ.: Όχι βέβαια. Προφανώς και δεν ωφέλησε. Όλα τα έργα που όφειλε να κάνει η ΕΥΔΑΠ δεν έχουν προχωρήσει. Υπήρχε ανασταλτικός παράγοντας. Αυτό είχε γίνει από το πρώτο Μνημόνιο για να πουληθεί ένα ποσοστό της ΕΥΔΑΠ στον ιδιωτικό τομέα. Όταν ήμασταν εμείς κυβέρνηση, μετά την απόφαση του ΣτΕ έπρεπε να πουληθεί το 11% και το 24% αντίστοιχα. Κάποιοι, λοιπόν, φρόντιζαν η πώληση αυτών των ποσοστών, με τα οποία θα κρατούσε το Ελληνικό Δημόσιο το 50%+1, να προκύψει μέσα από διαδικασίες που είναι χρηματιστηριακής λογικής και όχι κοινωνικής πολιτικής για το νερό. Όχι για την ανάπτυξη και την ποιότητα του νερού. Όχι για να υπάρχουν οι αναγκαίες υποδομές ώστε να μην έχουμε τουλάχιστον στα μεγάλα αστικά κέντρα της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης τα προβλήματα που ζήσαμε στη Θεσσαλονίκη. Και δώσαμε μεγάλη μάχη και στη διαπραγμάτευση με τους «θεσμούς» και στο εξωτερικό και εσωτερικά στην Ελλάδα με το Υπερταμείο και το ΤΑΙΠΕΔ.
– Κι εσείς δεν χρησιμοποιήσατε ΣΔΙΤ;
Σπ.: Όχι για τα νερά. Δεν χρησιμοποιείς τα ίδια εργαλεία για ό,τι υπάρχει στη χώρα. Δεν είναι το ίδιο το νερό του κόσμου, όπου ο ιδιώτης προφανώς θέλει να βγάλει κέρδος, και μάλιστα στο αδιύλιστο νερό, με ένα έργο υποδομής, όπως οι αυτοκινητόδρομοι. Ευτυχώς, και είμαστε υπερήφανοι για αυτό, θεσμοθετήσαμε ότι πρέπει να λαμβάνονται υπ’ όψιν και οι κοινωνικές συνθήκες όταν γίνεται ένας διαγωνισμός ΣΔΙΤ, η ελληνική αγορά, οι μικρομεσαίοι, οι πολίτες που θα χρησιμοποιούν το αγαθό. Αυτό στην περίπτωση της ΕΥΔΑΠ Παγίων είναι απαγορευτικό. Να θέσω το εξής ερώτημα: Πότε χρησιμοποιείς αυτό το εργαλείο, τη ΣΔΙΤ; Όταν δεν έχεις πόρους. Η ΕΥΔΑΠ Παγίων έχει πόρους. Η ΕΥΔΑΠ τής χρωστάει εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ. Μπορεί μέσα στο πρόγραμμα της επόμενης επταετίας, οκταετίας, δεκαετίας με τα χρήματα που τιμολογεί το αδιύλιστο νερό να προκύψουν αυτές οι εγκαταστάσεις χωρίς να χρειαστεί να αυξηθεί η τιμή του νερού για τον πολίτη.
