Ανακοίνωση Νο 8 • Δευτέρα 22 Μαρτίου 2021
22 Μαρτίου 2021 – Παγκόσμια Ημέρα Νερού
Το νερό είναι πηγή ζωής και όχι κέρδους
Φέτος τα Ηνωμένα Έθνη γιορτάζουν την Παγκόσμια Ημέρα του Νερού με τη δημόσια συζήτηση να περιστρέφεται γύρω από τα θέμα της «αξίας του νερού». Η αξιολόγηση του φυσικού περιβάλλοντος με οικονομικά κριτήρια είναι ένα φαινόμενο που στην εποχή μας παίρνει συνεχώς μεγαλύτερες διαστάσεις και τώρα φθάνει στην αποκορύφωσή του με την είσοδο στο χρηματιστήριο του νερού, του πιο σημαντικού αγαθού για την ανθρωπότητα και τη ζωή.
Στις 7 Δεκεμβρίου 2020, η μεγαλύτερη εταιρεία ανταλλαγής χρηματοοικονομικών παραγώγων στον κόσμο, ο Όμιλος CME, παρουσίασε την πρώτη προθεσμιακή αγορά που σχετίζεται με το νερό. Οι επενδυτές και οι κερδοσκόποι μπορούν τώρα να παίζουν στοιχήματα στο χρηματιστήριο για το πώς θα εξελιχθεί η τιμή του νερού στην Καλιφόρνια.
Ο αντίκτυπος των «αγορών νερού», που έχουν δημιουργηθεί σε ορισμένες χώρες, είναι καταστροφικός. Στη Χιλή, τα ποτάμια δημοπρατούνται και αγοράζονται από εκατομμυριούχους που χρησιμοποιούν το νερό για να ποτίζουν μαζικά εντατικές καλλιέργειες αβοκάντο ή να τροφοδοτούν ορυχεία. Από την άλλη μεριά, εκατομμύρια άνθρωποι προσπαθούν δύσκολα να επιβιώσουν εξαιτίας των μεγάλων περιόδων ξηρασίας που προκαλούνται από την υπερ-συγκέντρωση νερού για τις προαναφερόμενες ή παρόμοιες δραστηριότητες. Στην Αυστραλία, η αγορά του νερού, η οποία υποτίθεται ότι στηρίζει την οικονομία και αποτρέπει τη σπατάλη νερού, τελικά καταλήγει στο αντίθετο, να αποτελεί, δηλαδή, κίνητρο για τους επενδυτές και τους επιχειρηματίες του αγροτικού τομέα να κερδοσκοπούν αξιοποιώντας τις προβλέψεις για πιθανή έλλειψη του νερού και της αναμενόμενης ανόδου των μελλοντικών τιμών του, κάτι που λειτουργεί σε βάρος της πρόσβασης των αγροτών στο νερό.
Η ρύπανση, η υπερ-εκμετάλλευση, η εμπορευματοποίηση, η υπερ-συγκέντρωση και η αλλαγή κύκλων του νερού είναι οι συνέπειες που υφίστανται ήδη τα υδάτινα οικοσυστήματα και οφείλονται στα δικά μας μοντέλα ανάπτυξης. Σε συνθήκες παγκόσμιας κρίσης του νερού, το ποιοτικό νερό είναι όλο και πιο δυσεύρετο και γίνεται περιζήτητο. Και μετατρέπεται σε ένα ιδανικό χρηματοοικονομικό προϊόν για τους επενδυτές, καθώς όλοι χρειαζόμαστε νερό για να ζήσουμε και δεν υπάρχει κάτι που μπορεί να το υποκαταστήσει.
Δισεκατομμύρια άνθρωποι δεν μπορούν ακόμη να εξασφαλίσουν το ανθρώπινο δικαίωμά τους στο νερό, ενώ εκατομμύρια αγρότες αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα πρόσβασης στο νερό. Η εμπορευματοποίηση του ανοίγει το δρόμο σε μαζική κερδοσκοπική εκμετάλλευση και αύξηση της τιμής του, κάτι που ευνοεί τους πιο ισχυρούς οικονομικούς παράγοντες. Υπάρχει σοβαρός κίνδυνος να δούμε να πολλαπλασιάζονται οι εκτεταμένες μονοκαλλιέργειες και να θυσιάζονται ολόκληρες περιοχές εξαιτίας περιβαλλοντικών εγκλημάτων. Και όλα αυτά προκαλούνται κυρίως από τη βιομηχανικού τύπου γεωργία όπως και από τις εξορύξεις, των οποίων τα οικονομικά και χρηματιστηριακά κέρδη είναι πολύ πιο ενδιαφέροντα για τους κερδοσκόπους. Σε αυτήν την κερδοσκοπική αγορά, οι ανάγκες των ανθρώπων και των οικοσυστημάτων δεν αποτελούν προτεραιότητα.
Δεδομένου όμως ότι το νερό είναι η πηγή ζωής, δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται ως εμπόρευμα, ως χρηματοοικονομικό προϊόν ή ως αντικείμενο κερδοσκοπίας. Οι απειλές που δημιουργούν η πανδημία και η κλιματική κρίση σε όλο τον κόσμο πρέπει να μας κάνουν να το συνειδητοποιήσουμε αυτό, όσο γίνεται γρηγορότερα. Το να αφήσουμε τους νόμους της αγοράς να αποφασίζουν τη διανομή και τη διαχείριση του νερού είναι απαράδεκτο, λαμβάνοντας υπόψη τα ανθρώπινα δικαιώματα και ανεύθυνο όταν βλέπουμε ποια είναι η οικολογική και υγειονομική κατάσταση που επικρατεί σήμερα στον πλανήτη.
Παρά το γεγονός ότι ο ΟΗΕ αναγνώρισε την πρόσβαση στο νερό ως ανθρώπινο δικαίωμα εδώ και περισσότερα από 10 χρόνια, η σημερινή κατάσταση δείχνει ότι είναι επιτακτική ανάγκη να αφυπνισθούμε. Για να είναι το δικαίωμα στο νερό πραγματικότητα για όλους, πρέπει να απορρίψουμε την καθαρά οικονομική και ωφελιμιστική θεώρησή του.
Σε όλο τον κόσμο πολίτες, συλλογικότητες, κινήματα οργανώνονται και διεκδικούν το δικαίωμά στο νερό, απαιτούν την πλήρη συμμετοχή τους στις πολιτικές αποφάσεις που αφορούν τη διαχείρισή του. Καταγγέλλουν τον έλεγχο των ιδιωτικών συμφερόντων πάνω στο νερό και αντιτίθενται σε έργα που θέτουν σε κίνδυνο το νερό. Διεκδικούν δικαιώματα σε ποτάμια, παγετώνες ή λίμνες. Αυτή η συλλογική ευθύνη των ανθρώπινων κοινοτήτων απέναντι στο νερό, το κοινό αγαθό όλων των ζωντανών όντων, δεν είναι απλά μια επιλογή, είναι σήμερα επιτακτική ανάγκη.
Στην Ελλάδα κυβερνήσεις και ιδιωτικά συμφέροντα εργάζονται, κυρίως τα τελευταία δέκα χρόνια, με σταθερό προσανατολισμό την εμπορευματοποίηση και ιδιωτικοποίηση της διαχείρισης του νερού.
Η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας έχει αποφασίσει να παραδώσει στους ιδιώτες τη διαχείριση των υδάτινων πόρων και την διαχείριση των δικτύων επεξεργασίας και διανομής που κατέχουν οι υπό κρατικό (ΕΥΔΑΠ, ΕΥΑΘ) ή δημοτικό έλεγχο (ΔΕΥΑ) επιχειρήσεις.
Για αυτόν τον λόγο, στη φετινή Παγκόσμια Ημέρα Νερού, σωματεία και συλλογικότητες από όλες τις χώρες και την Ελλάδα με τη διαφορετικότητα μας, ενωνόμαστε, για να κάνουμε ξεκάθαρο ότι το νερό είναι ανθρώπινο δικαίωμα και κοινό αγαθό. Ότι ένα ανθρώπινο δικαίωμα δεν καθορίζεται από το αν μπορεί να πληρώσει κανείς για να το έχει. ‘Ότι ένα κοινό αγαθό δεν πρέπει να διαχειρίζεται ή να ελέγχεται από τους νόμους των χρηματοπιστωτικών αγορών.
Έχουμε το θάρρος και την αποφασιστικότητα και παλεύουμε για το κοινό αγαθό, το νερό: Η ζωή στον πλανήτη Γη εξαρτάται από αυτό!
Οι εργαζόμενοι της ΕΥΔΑΠ με αφορμή και την φετινή Παγκόσμια Ημέρα Νερού, μαζί με την κοινωνία και τους φορείς της πρέπει να απαιτήσουμε:
Η ΕΥΔΑΠ να μετατραπεί σε αμιγώς δημόσιο φορέα, εκτός χρηματιστηρίου, με μοναδικό σκοπό την πλήρη κάλυψη των αναγκών των πολιτών, που θα χρησιμοποιεί τα οικονομικά της πλεονάσματα αποκλειστικά για επενδύσεις σε υποδομές και την αναβάθμιση των υπηρεσιών της.
Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΤΟΥ ΣΕΚΕΣ ΓΙΑ ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΥΔΑΠ
Η ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΣΕ PDF