Ο Ντάνιελ Κάνεμαν, ένας Ισραηλινοαμερικανός ψυχολόγος που τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ ΟικονομικώνDaniel Kahneman | NobelPrize.org το 2002, έδωσε μια συνέντευξη Strategic decisions: When can you trust your gut? | McKinsey πριν από μια δεκαετία στην οποία δήλωσε: «Συνδέουμε την ηγεσία με την αποφασιστικότητα. Αυτή η αντίληψη για την ηγεσία ωθεί τους ανθρώπους να λαμβάνουν αποφάσεις αρκετά γρήγορα, για να μη θεωρηθούν διστακτικοί και αναποφάσιστοι».
Το συμπέρασμα είναι ότι οι ηγέτες λαμβάνουν αποφάσεις που είναι βιαστικές και ελάχιστα μελετημένες. Σε πολλές περιπτώσεις, λαμβάνουμε τις αποφάσεις μας με βάση ανεπαρκή δεδομένα και γνώσεις. Η Ισπανίδα συγγραφέας Μέντσου ΓκουτιέρεζMenchu Gutiérrez | Ediciones Siruela έγραψε στο μυθιστόρημά της Disección de una tormentaDisección de una tormenta | Ediciones Siruela (Ανατέμνοντας μια καταιγίδα – 2005): «Καταλήγουμε να σχεδιάζουμε έναν χάρτη όλων όσα μας ενδιαφέρουν και δεν καταλαβαίνουμε, αλλοιώνοντας έτσι το πραγματικό μέγεθος της άγνοιάς μας».
Όλες οι αποφάσεις, λοιπόν, βασίζονται στις προσωπικές αντιλήψεις που έχουμε για την αξία των πραγμάτων, των εμπειριών, των προσδοκιών. Είτε κάτι επιλέγεται, είτε ελαχιστοποιείται, είτε αγνοείται εντελώς, είναι συχνά το αποτέλεσμα της αξίας που αποδίδουμε σε αυτό το πράγμα.
Κάτι τέτοιο συμβαίνει και με την αξία του νερού.
Σε αντίθεση με αυτό που πιστεύει ο κόσμος, σχεδόν τα πάντα για το νερό είναι ακόμα άγνωστα στους περισσότερους ανθρώπους:
- Πώς ένας υγροβιότοπος μπορεί να μετριάσειConstructed wetlands for pollution control | Nature, Mar 2023 τη ρύπανση του εδάφους υπό ορισμένες συνθήκες.
- Τι είναι ο υδροφόρος ορίζονταςGlobal Groundwater Modeling and Monitoring: Opportunities and Challenges | Water Resources Research.
- Πώς μια μονάδα αφαλάτωσης θαλασσινού νερούWorldwide research trends on desalination | Desalination, Dec 2021 μπορεί να παρέχει πόσιμο νερό.
- Ο ρόλος μιας δεξαμενής ομβρίωνControlling rainwater storage as a system: An opportunity to reduce urban flood peaks for rare, long duration storms | Environmental Modelling & Software, Jan 2019 στη μείωση του κινδύνου πλημμυρών στην πόλη μας.
- Πώς η διάχυτη ρύπανση από τα νιτρικάPolicy experience with groundwater protection from diffuse pollution – a review | Current Opinion on Environmental Science & Health, Oct 2021 που περιέχονται στις απορρίψεις αρδευτικού νερού βλάπτει σοβαρά την ποιότητα των υπόγειων υδάτων.
- Η κατάσταση των δικτύων παροχής πόσιμου νερούRevealed: the ‘shocking’ levels of toxic lead in Chicago tap water | The Guardian και των συστημάτων συλλογής λυμάτων στις πόλεις μας.
- Εάν οι ροές ιζημάτων στις εκβολές ενός ποταμούFirst-Order River Delta Morphology Is Explained by the Sediment Flux Balance From Rivers, Waves, and Tides | Geophysical Research Letters, Nov 2022 βρίσκονται στο επίπεδο που θα έπρεπε να βρίσκονται.
- Σε ποιο βαθμό η λειψυδρία είναι αποτέλεσμα σημαντικής μείωσης των βροχοπτώσεων (ξηρασία) ή μακροχρόνιο χαρακτηριστικόBaseline Water Stress Country Ranking | Aqueduct Country Ranking ορισμένων περιοχών του πλανήτη.
- Κατά πόσον οι μεγάλες επενδύσεις για τη διοχέτευση περισσότερου νερού σε φράγματαAs Warming and Drought Increase, A New Case for Ending Big Dams | Yale Environment 360 στον κόσμο θα λειτουργήσουν στο πλαίσιο της κλιματικής αλλαγής.
Οι αστικοί χρήστες τείνουν να αγνοούν το πόσο νερό καταναλώνουμεEstadística sobre el suministro y saneamiento del agua. Año 2020 | Instituto Nacional de Estadistica ή το ύψος του λογαριασμού νερούThe Global Water Tariff Survey | Global Water Intelligence.
Εξίσου αγνοούμε τα περισσότερα από τα πράγματα που συμβαίνουν πριν το νερό φτάσει στη βρύση μαςWater use in the upstream supply chain of EU-27 household consumption domains, million m³ (blue) water, 2020 | European Environment Agency (ιδιαίτερα την εξαγωγή και τη διανομή του νερού στη λεκάνη).
Αγνοούμε τι συμβαίνει μόλις τα λύματα πεταχτούν στην τουαλέτα (και τις συνέπειεςUrban Waste Water: Commission decides to refer SPAIN to the Court of Justice of the European Union over its failure to comply with the Urban Waste Water Directive | European Commission της μη τήρησης των κανονισμών για τον τρόπο επεξεργασίας τους) και αν οι υποδομές νερούInfrastructure for sustainable development | Nature, Apr 2019 συντηρούνται και αντικαθίστανται σωστά.
Άλλοι χρήστες νερού (αγρότες, μεταποιητικές και εξορυκτικές εταιρείες, φορείς εκμετάλλευσης υδροηλεκτρικής ενέργειας, κτηνοτρόφοι κ.λπ.) μπορεί να έχουν μεγαλύτερη επίγνωση των πραγματικών επιπτώσεων που έχει το νερό ως κρίσιμη εισροή για τις παραγωγικές τους διαδικασίες, αλλά είναι πολύ πιθανό ότι, ακόμη και σε αυτές τις περιπτώσεις, αγνοούν τις συνέπειες των παραγωγικών και καταναλωτικών τους συνηθειών στα υδάτινα οικοσυστήματα.
Υπάρχει μια λανθασμένη αντίληψη σχετικά με την αξία του νερού γενικά και των επενδύσεων που σχετίζονται με το νερό ειδικότερα. Κάθε ατομική ή συλλογική απόφαση που λαμβάνουμε για το νερό βασίζεται σιωπηρά σε αξίες, τόσο σε σχέση με τη χρήση του (σπάταλη ή όχι) όσο και με τη μη χρήση του.
Οι υδάτινοι πόροι και οι υπηρεσίες που απορρέουν από αυτούς είναι κρίσιμης σημασίας για την κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη – ακόμη και σε περιοχές όπου αποτελούν ένα αγαθό σε σχετική αφθονία.
Η διαχείριση των υδάτων σχετίζεται με την κοινωνική και περιφερειακή συνοχήPublic Infrastructure Services in the European Union: Challenges for Territorial Cohesion | Regional Studies, 2016, τη χωρική ανάπτυξηWhen water management meets spatial planning: a policy-arrangements perspective | Wageningen University & Research, τη γεωγραφική θέσηWater on an urban planet: Urbanization and the reach of urban water infrastructure | Global Environmental Change, July 2014 των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων, τις μακροοικονομικές επιδόσειςThe macroeconomic impact of future water scarcity: An assessment of alternative scenarios | Journal of Policy Modeling, Nov-Dec 2017 (συμπεριλαμβανομένης της παραγωγικότητας και της ανταγωνιστικότητας των οικονομιών μας), την κοινωνική ισότηταSocial Equity and Integrated Water Resources Management | Global Water Partnership Technical Committee (TEC), τη βιωσιμότητα των αναπτυξιακών προτύπων, τη βιομηχανική συμβίωσηSymbiotic readiness: Factors that interfere with the industrial symbiosis implementation | Journal of Cleaner Production, Feb 2023 ως μέρος της κυκλικής οικονομίας, την επισιτιστική ασφάλεια, την αναγκαστική μετακίνηση πληθυσμώνA land without water: the scramble to stop Jordan from running dry | Nature, Sep 2019 (είτε ως μετανάστες είτε ως πρόσφυγες), την παραγωγή ενέργειας και άλλες δραστηριότητες μετατροπής ενέργειας (όπως η παραγωγή πράσινου υδρογόνουDoes the Green Hydrogen Economy Have a Water Problem? | ACS Energy Lett., 2021), τη δημόσια υγείαThe Economic and Health Impacts of Inadequate Sanitation | Environmental Science, Aug 2021, τη διατήρηση της βιοποικιλότηταςA global agenda for advancing freshwater biodiversity research | Ecology Letters, Dec 2021 και των υπηρεσιών των οικοσυστημάτων και τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγήςCo-benefits and synergies between urban climate change mitigation and adaptation measures: A literature review | Science of the Total Environment, Jan 2021 (και την προσαρμογή σε αυτήν).
Στο πλαίσιο των λιγότερο ανεπτυγμένων οικονομιών, το νερό συνδέεται επίσης με μεγαλύτερες ευκαιρίες για μια ουσιαστική ζωή, την ισότητα των φύλωνGender, Water and Development | Taylor & Francis Group, τη μείωσηLand and Water Governance, Poverty, and Sustainability | Olcay University της απόλυτης και σχετικής φτώχειας, τη μετανάστευσηGlobal migration is driven by the complex interplay between environmental and social factors | Environmental Research Letters, Oct 2021 μεταξύ υπαίθρου και πόλης, τις γεωπολιτικές συγκρούσειςAnalysis for water conflict transformation | Water International, 2020 και τις πιθανότητες επιτυχίας των οικονομιών με εξαγωγικό προσανατολισμόWater Policy in Chile | SpringerLink.
Οι χώρες με τη μεγαλύτερη διαθεσιμότητα γλυκού νερού δεν είναι απρόσβλητες από κρίσιμες δυσκολίες για την ασφάλεια των υδάτων τους. Η ΒραζιλίαBrazil is in water crisis — it needs a drought plan | Nature, Dec 2021, με το 12% των πόρων γλυκού νερού του πλανήτη (εκ των οποίων το 70% βρίσκεται στον Αμαζόνιο), αντιμετωπίζει υψηλό επίπεδο διαρθρωτικής έλλειψης στα βορειοανατολικά της χώρας και οι τρεις κινητήριες δυνάμεις της οικονομίας της (οι πολιτείες Ρίο ντε Τζανέιρο, Σάο Πάολο και Μίνας Ζεράις) υποφέρουν από ολοένα και συχνότερες και εντονότερες ξηρασίες.
Η Ρωσία βλέπει την έρημο να προελαύνει στη νότια Δημοκρατία της ΚαλμυκίαςRussia at the forefront of climate change as desert expands in Kalmykia | euronews.green.
Δεκαεπτά πολιτείες των δυτικών Ηνωμένων Πολιτειών –όλες υπόκεινται σε υδατικό στρες– βιώνουν τη χειρότερη μεγα-ξηρασίαWestern ‘Megadrought’ Is the Worst in 1,200 Years | Scientific American των τελευταίων 1.200 ετών.
Στη νοτιοδυτική ΚίναChina’s Record Drought is Drying Rivers and Feeding its Coal Habit | The New York Times, εργοστάσια συναρμολόγησης αυτοκινήτων και εργοστάσια ηλεκτρονικών έκλεισαν το καλοκαίρι του 2022 λόγω έλλειψης ενέργειας. Η ροή των ποταμών ήταν τόσο χαμηλή που τα πλοία δεν μπορούσαν να μεταφέρουν προμήθειες.
Η ενεργειακή μετάβαση της ΚολομβίαςLandscape matters: Insights from the impact of mega-droughts on Colombia’s energy transition | Environmental Innovation and Societal Transitions, Sep 2020 επηρεάζεται από την ξηρασία.
Στη χειρότερη ενεργειακή κρίση του τελευταίου μισού αιώνα και με έναν πόλεμο στην καρδιά της Ευρώπης, οι κυριότεροι ποταμοί της κεντρικής ΕυρώπηςHow Europe’s drought is making Britain’s energy crisis worse | The Conversation (Έλβας, Ρήνος, Δούναβης κ.λπ.) αντιμετωπίζουν επαναλαμβανόμενα προβλήματα ναυσιπλοΐας λόγω της μειωμένης ροής τους. Όπως και στην περίπτωση της Κίνας, οι επιπτώσεις του προβλήματος διαταράσσουν σοβαρά κρίσιμες αλυσίδες εφοδιασμού (λιπάσματα, ημιαγωγοί, φυσικό αέριο κ.λπ.).
Η Ινδονησία, η τέταρτη δημογραφική δύναμη στον κόσμο με περισσότερους από 270 εκατομμύρια κατοίκους, αναγκάστηκε να μεταφέρει την πρωτεύουσά τηςIndonesia Plans to Move Its Capital to the Island of Borneo | TIME από την Τζακάρτα στο Βόρνεο, ως αποτέλεσμα της ανόδου της στάθμης της θάλασσας σε συνδυασμό με την καθίζηση του εδάφους λόγω της υπερεκμετάλλευσης των παράκτιων υδροφόρων οριζόντων.
Το ΠερούCombating Water Scarcity in Peru | UNOPS παράγει το 80% του ΑΕΠ του και συγκεντρώνει τα δύο τρίτα του πληθυσμού του στις ακτές του Ειρηνικού, μια έρημο με μόλις το 2% του γλυκού νερού της χώρας, δημιουργώντας μια ψευδή αίσθηση ευημερίας, χαρακτηριστική μιας δυναμικά αναδυόμενης οικονομίας – αλλά με σαφή προβλήματα όσον αφορά τη βιωσιμότητα.
Η Ινδία ζει μια διπλή πραγματικότητα: από τη μία πλευρά, οι κύριες πόλεις της υποφέρουν από μακροχρόνια ανασφάλεια νερού (το ΤσενάιIndian cities are running out of water | World Economic Forum είναι μόνο το προτελευταίο παράδειγμα), ενώ ταυτόχρονα και όπως ακριβώς και άλλες περιοχές της Νοτιοανατολικής Ασίας (Μπαγκλαντές, Βιετνάμ κ.λπ.), η χώρα υπόκειται σε πλημμύρεςFloods in Southeast Asia: A health priority | J Glob Health, Dec 2012 που πλήττουν το ένα τρίτο του πληθυσμού της.
Όπως επεσήμανε ο Άλντους Χάξλεϊ (1894-1963) στο έργο του «Complete Essays» (τόμος ΙΙ: 1926-1929), «τα γεγονότα δεν παύουν να υπάρχουν επειδή αγνοούνται».
Ο Γκονσάλο Ντελακάμαρα ΑντρέςGonzalo Delacámara Andrés | The Conversation είναι Διευθυντής του Κέντρου για την Προσαρμογή στο Νερό και το Κλίμα του Πανεπιστημίου IEIE University on The Conversation. Το άρθρο του δημοσιεύτηκεWe’re ignoring the value of water – and that means we’re devaluing it | The Conversation στο The Conversation στις 21 Ιουνίου 2023 και αναδημοσιεύεται εδώ με άδεια Creative CommonsAttribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).