Δημοσιεύουμε άρθρο του Παρατηρητήριου Τροφίμων και νερού για την ιδιωτικοποίηση στις ΗΠΑ, με πολύ χρήσιμες πληροφορίες και συμπεράσματα από την λειτουργία των ιδιωτικών εταιρειών ύδρευσης-αποχέτευσης, οι οποίες καλύπτουν μόνο το 10% των δημοτικών εγκαταστάσεων. Σημειώνουμε ότι στο κέντρο του καπιταλισμού, το 85% των εγκαταστάσεων είναι δημοτικές.
Η Ιδιωτικοποίηση τοπικών συστημάτων ύδρευσης και αποχέτευσης συνήθως κάνει πολύ περισσότερο κακό παρά καλό για τις κοινωνίες μας. Η ιδιωτικοποίηση του νερού – όταν ιδιωτικές εταιρείες αγοράζουν ή λειτουργούν βοηθητικά προγράμματα δημόσιας ύδρευσης- προτείνεται συχνά ως λύση στην προβληματική ενίοτε δημοτική διαχείριση και τη γήρανση των εγκαταστάσεων. Δυστυχώς, αποτυγχάνει πολύ συχνά, αφήνοντας δήμους με υψηλότερα τιμολόγια, χειρότερες υπηρεσίες, απώλειες θέσεων εργασίας, και πολλά άλλα.
Προβλήματα με την Ιδιωτικοποίηση της ύδρευσης και αποχέτευσης
Απώλεια ελέγχου
Η Ιδιωτική επιχείρηση είναι αναξιόπιστη.
Με την ιδιωτικοποίηση των συστημάτων ύδρευσης και αποχέτευσης, οι αρμόδιοι της τοπικής αυτοδιοίκησης παραιτούνται από τον έλεγχο ενός ζωτικού φυσικού αγαθού.
Η Ιδιωτικοποίηση περιορίζει τη δημόσια λογοδοσία.
Οι πολυεθνικές εταιρείες νερού είναι πρωτίστως υπόλογες στους μετόχους τους, όχι στους ανθρώπους που υπηρετούν.
Απώλεια του κοινωνικού ελέγχου.
Επειδή η ύδρευση είναι φυσικό μονοπωλιακό αγαθό, οι καταναλωτές εκφράζουν την γνώμη τους μόνον μέσω της ψηφοφορίας για την εκλογή της δημοτικής αρχής που επιβλέπει την επιχείρηση. Δεν έχουν ψήφο στο ΔΣ της επιχείρησης. Στη δημόσια διαχείριση οι κάτοικοι μπορούν να επισκεφθούν τους αιρετοί αρμόδιους και να εκφράσουν άμεσα τις απόψεις τους σχετικά με τη λειτουργία των εγκαταστάσεων νερού. Αν οι αρμόδιοι αδυνατούν να ανταποκριθούν, η κοινότητα μπορεί να τους καταψηφίσει και να τους διώξει από τις θέσεις τους. Το κοινό δεν διαθέτει παρόμοιους μηχανισμούς για να αντιμετωπίσει τις ανησυχίες του στις ιδιωτικές επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας ή να διορίσει τις ελεγκτικές αρχές του κράτους, ενώ οι μακροχρόνιες πολύπλοκες συμβάσεις μπορούν να
δέσουν τα χέρια της τοπικής αυτοδιοίκησης.
Απώλεια διαφάνειας.
Οι ιδιωτικοί φορείς περιορίζουν συνήθως την πρόσβαση του κοινού σε πληροφορίες και δεν έχουν το ίδιο επίπεδο διαφάνειας με το δημόσιο τομέα.
Οι στόχοι των επιχειρήσεων παραγωγής κέρδους, μπορούν να έρχονται σε σύγκρουση με το δημόσιο συμφέρον. Επειδή μια εταιρεία ύδρευσης έχει διαφορετικούς στόχους από τον δήμο, παίρνει τις αποφάσεις της χρησιμοποιώντας ένα διαφορετικό σύνολο κριτηρίων, με στόχο την κερδοφορία. Αυτό μπορεί να δημιουργήσει σύγκρουση.
Επιλεκτικοί τομείς υπηρεσιών.
Οι ιδιωτικές εταιρείες ύδρευσης είναι απίθανο να υιοθετήσουν τα ίδια κριτήρια με τους δήμους, όταν αποφασίζουν να επεκτείνουν τις υπηρεσίες. Οι επιλογές τους είναι τέτοιες ώστε να αποφεύγονται κοινότητες με χαμηλά εισοδήματα, όπου η χαμηλή κατανάλωση νερού και τα συχνά προβλήματα είσπραξης των λογαριασμών, θα πλήξουν πιθανότατα τα εταιρικά κέρδη.
Συμβάλλοντας στην άναρχη πολεοδομική ανάπτυξη
Οι δήμοι μπορούν να χρησιμοποιούν την παροχή υπηρεσιών ύδρευσης και αποχέτευσης για την προώθηση της έξυπνης πολεοδομικής ανάπτυξης ανάπτυξης, ενώ οι εταιρείες ύδρευσης-αποχέτευσης συχνά συνεργάζονται με ιδιώτες κατασκευαστές για να παρέχουν υπηρεσίες σε άτακτες πολεοδομικές επεκτάσεις.
Υπονομεύοντας το ανθρώπινο δικαίωμα στο νερό.
Ως αποτέλεσμα των αυξήσεων των τιμών, των διακοπών νερού, των ανεπαρκών επενδύσεων ή άλλων δυσμενών οικονομικών συνεπειών, η ιδιωτικοποίηση του νερού συχνά εμπλέκεται με το ανθρώπινο δικαίωμα στο νερό.
Αυξήσεις τιμολογίων
Οι ιδιωτικές εταιρείες κοινής ωφελείας χρεώνουν συνήθως 59 % περισσότερο για ύδρευση από τις αντίστοιχες δημοτικές υπηρεσίες.
Το παρατηρητήριο Τροφίμων & νερού, συγκέντρωσε τα τέλη ύδρευσης των 500 μεγαλύτερων κοινοτικών συστημάτων ύδρευσης στη χώρα και διαπίστωσε ότι οι ιδιωτικές, κερδοσκοπικές εταιρείες χρεώνουν τα νοικοκυριά κατά μέσο όρο $ 501 το χρόνο για 60.000 λίτρα νερού , $ 185 περισσότερο από ό, τι χρεώνουν οι δημοτικές υπηρεσίες για την ίδια ποσότητα νερού ετησίως.
Οι ιδιώτες χρεώνουν συνήθως 63 % περισσότερο για την υπηρεσία αποχέτευσης από την τοπική αυτοδιοίκηση.
Το παρατηρητήριο σε σχετική έρευνα συγκέντρωσε τιμές αποχέτευσης από δεκάδες πολιτείες και διαπίστωσε ότι οι ιδιωτικές εταιρείες αύξησαν τους λογαριασμούς αποχέτευσης από 7 % στη Δυτική Βιρτζίνια ως 154 % στο Τέξας.
Μετά την ιδιωτικοποίηση, οι τιμές του νερού αυξάνουν κατά περίπου τρεις φορές το ποσοστό του πληθωρισμού, με μέση αύξηση της τάξης του 18 % κάθε χρονιά. Επίσης εξέτασε, πώς οι τιμές του νερού άλλαξαν από τους ιδιώτες, σε 10 πολύ γνωστές περιπτώσεις πώλησης δημοτικών υπηρεσιών ύδρευσης και αποχέτευσης σε κερδοσκοπικές επιχειρήσεις, μεταξύ 1990 και 2010. Από το 2011, μετά από κατά μέσο όρο 11 χρόνια ιδιωτικού ελέγχου, οι τιμές του πόσιμου νερού είχαν σχεδόν τριπλασιαστεί.
Υψηλότερο λειτουργικό κόστος
Η Ιδιωτική επιχείρηση δεν είναι πιο αποτελεσματική.
Τα εμπειρικά στοιχεία δείχνουν ότι δεν υπάρχει σημαντική διαφορά στην απόδοση μεταξύ της παροχής δημόσιων και ιδιωτικών υπηρεσιών ύδρευσης.
Έλλειψη ανταγωνισμού.
Θεωρητικά, ο ανταγωνισμός οδηγεί σε φθηνότερες συμβάσεις, αλλά στην πράξη, οι ερευνητές έχουν διαπιστώσει ότι η αγορά του νερού είναι σπάνια ανταγωνιστική. Ο μόνος ανταγωνισμός που μπορεί να υπάρξει είναι ο ανταγωνισμός για τη σύμβαση, και υπάρχουν μόνο λίγες ιδιωτικές εταιρείες ύδρευσης που συμμετέχουν σε διαγωνισμούς για να αναλάβουν δημοτικά συστήματα νερού. Μόλις γίνει κατακύρωση, η νικήτρια εταιρεία έχει το μονοπώλιο. Η έλλειψη ανταγωνισμού μπορεί να οδηγήσει σε υπέρβαση των κερδών και της διαφθοράς στις ιδιωτικές επιχειρήσεις.
Ιδιωτικοποίηση συχνά αυξάνει το κόστος.
Τα εταιρικά κέρδη, τα μερίσματα και οι φόροι εισοδήματος μπορεί να προσθέσουν 20 έως 30 % στο κόστος λειτουργίας και συντήρησης, ενώ η έλλειψη ανταγωνισμού και η κακές διαπραγματευτικές ικανότητες, μπορεί να αφήσουν τους δήμους με ακριβά συμβόλαια.
Η Δημόσια διαχείριση εξοικονομεί συχνά χρήματα.
Μια ανασκόπηση 18 δήμων που έληξαν οι συμβάσεις τους με ιδιώτες, έδειξε ότι η λειτουργία υπό δημόσια διαχείριση των υπηρεσιών ύδρευσης και αποχέτευσης ήταν κατά μέσο όρο 21 % φθηνότερη από την ιδιωτική
Λοιπά έξοδα
Η σύμβαση ιδιωτικοποίησης μπορεί να είναι ακριβή στην εφαρμογή της.
Η διαδικασία ιδιωτικοποίησης είναι περίπλοκη, δαπανηρή και χρονοβόρα. Συνολικά, η παρακολούθηση των συμβάσεων και η διαχείριση, οι αλλαγές του εργατικού δυναμικού, οι απρογραμμάτιστες εργασίες , και η χρήση του δημόσιου εξοπλισμού και των εγκαταστάσεων, μπορεί να αυξήσει την τιμή της σύμβασης κατά 25 %. Άλλες κρυφές δαπάνες, συμπεριλαμβανομένων των εντολών αλλαγής και υπερβάσεις κόστους, μπορεί να διογκώσουν ακόμη περισσότερο την τιμή των ιδιωτικών υπηρεσιών.
Η Ιδιωτικοποίηση μπορεί να αυξήσει το κόστος χρηματοδότησης ενός έργου ύδρευσης κατά 50 % έως 150 %.
Οι τοπικές κυβερνήσεις χρησιμοποιούν συνήθως δημοτικά ομόλογα για τη χρηματοδότηση έργων του νερού. Τα ομόλογα αυτά έχουν ένα μέσο επιτόκιο της τάξης του 4 %. Οι Ιδιωτικές εταιρείες ύδρευσης χρησιμοποιούν ένα συνδυασμό ιδίων κεφαλαίων και εταιρικών δανείων, με ένα σταθμισμένο μέσο κόστος που κυμαίνεται από 7,5 % έως 14 % ή υψηλότερο. Έτσι, συνολικά, σε πάνω από 30 χρόνια, η ιδιωτική χρηματοδότηση είναι σχεδόν 1,5 έως 2,5 φορές πιο ακριβή από τη δημόσια χρηματοδότηση, προσθέτοντας 800.000 ως και $ 2.500.000 πάνω στο συνολικό κόστος επένδυσης 1.000.000$.
Προβλήματα υπηρεσιών
Η Ιδιωτικοποίηση μπορεί να επιδεινώσει το επίπεδο της συντήρησης.
Υπάρχουν πολλές αποδείξεις επιδείνωσης της κατάστασης των εγκαταστάσεων, με σπατάλη νερού, διαρροές λυμάτων και χειρότερη συντήρηση να ακολουθούν συχνά τις ιδιωτικοποιήσεις. Στην πραγματικότητα, η κακή απόδοση είναι ο κύριος λόγος που οι δήμοι επαναδημοτικοποιούν την λειτουργία των εγκαταστάσεων.
Οι ιδιωτικοί φορείς μπορούν να «στρογγυλεύουν» τα κόστη.
Όταν ιδιωτικές επιχειρήσεις προσπαθούν να μειώσουν το κόστος, οι πρακτικές τους ενδεχόμενα οδηγούν σε υποβάθμιση της συντήρησης. Μπορούν να χρησιμοποιούν κακής ποιότητας υλικά κατασκευής, καθυστέρηση στην αντιμετώπιση προβλημάτων ή συρρίκνωση το εργατικού δυναμικού , πράγμα που δυσχεραίνει την εξυπηρέτηση των πελατών και επιβραδύνει την ανταπόκριση σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης.
Ιδιωτικοποίηση συνήθως οδηγεί σε απώλεια μίας στις τρεις θέσεις εργασίας.
Μια έρευνα σε 10 συμβάσεις ιδιωτικοποίησης διαπίστωσε ότι μετά την ανάληψη ενός συστήματος, οι εταιρείες ύδρευσης μειώνουν το εργατικό δυναμικό κατά 34 % κατά μέσο όρο. Άλλες έρευνες έχουν δείξει παρόμοια αποτελέσματα. Με λιγότερους εργαζόμενους στις επισκευές και στην εξυπηρέτηση πελατών, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι η ποιότητα των υπηρεσιών συχνά υποφέρει.
Η Ιδιωτικοποίηση μπορεί να εγκαταλείψει τα συστήματα ύδρευσης στη φθορά
Αυτή η παραμέληση μπορεί να επιταχύνει βλάβες του εξοπλισμού και να αφήσει τα περιουσιακά στοιχεία των εγκαταστάσεων νερού να επιδεινώνονται. Επειδή το 70 με 80 % των περιουσιακών στοιχείων της ύδρευσης και της αποχέτευσης είναι υπόγεια, ένας δήμος δεν μπορεί να παρακολουθεί εύκολα τις επιδόσεις ενός αναδόχου.
Ποιο ρόλο πρέπει να παίξει ο ιδιωτικός τομέας;
Με την ανάπτυξη νέων τεχνολογιών και την παροχή εξειδικευμένου προσωπικού για την κατασκευή νέων μονάδων επεξεργασίας, ο ιδιωτικός τομέας διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην προστασία των υδάτινων πόρων μας και την εξεύρεση καινοτόμων λύσεων για την έξοδο από την κρίση του νερού. Αν και ο δημόσιος και ιδιωτικός τομέας λειτουργούν καλά μαζί σε πολλούς τομείς, οι ιδιωτικές επιχειρήσεις δεν θα πρέπει να λειτουργούν ή να διαχειρίζονται δημόσια συστήματα πόσιμου νερού ή λυμάτων. Τα καθήκοντα αυτά θα πρέπει να εμπίπτουν στην αρμοδιότητα της τοπικής αυτοδιοίκησης, η οποία έχει την ευθύνη να εξασφαλίζει την ασφαλή και οικονομικά προσιτή υπηρεσία για όλους.
Λύσεις: Βελτίωση υποδομών ύδρευσης και αποχέτευσης
Συμπράξεις μεταξύ δημόσιων φορέων
Αντί της ιδιωτικοποίησης των υδάτινων συστημάτων, οι δήμοι μπορούν να συνεργαστούν σε συμπράξεις μεταξύ δημόσιων φορέων. Οι δημόσιοι εταίροι είναι πιο ευέλικτοι, αξιόπιστοι και οικονομικά αποδοτικοί από τις ιδιωτικές εταιρείες ύδρευσης. Η διαδημοτική συνεργασία, και οι διατοπικές συμφωνίες και οι κοινοπραξίες αγορών μπορεί να βελτιώσουν τις δημόσιες υπηρεσίες και να μειώσουν το κόστος, ενώ επιτρέπουν τις κοινότητες να διατηρήσουν τον τοπικό έλεγχο.
Ταμείο Αρωγής για καθαρό νερό
Πρέπει να προγραμματίσουμε το μέλλον και να δημιουργήσουμε μια ειδική πηγή δημόσιας χρηματοδότησης, που θα βοηθήσει τις επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας στην προστασία των πολύτιμων υδάτινων πόρων της χώρας μας. Ένα εθνικό ταμείο αρωγής του νερού μπορεί να επιτύχει αυτό το κατόρθωμα. Με μια ανανεωμένη ομοσπονδιακή δέσμευση, οι καλοί δημόσιοι φορείς της χώρας μας μπορεί να διατηρήσουν το νερό μας ασφαλές, καθαρό και οικονομικό.
Μετάφραση: Κίνηση Πολιτών Πηλίου και Βόλου για το Νερό