Από τον Μανώλη Μαστοράκη, μέλος της Γραμματείας του ΣΕΚΕΣ και μέλος του ΔΣ του Συλλόγου Προσωπικού ΕΥΔΑΠ
Οι μαθητές στη… φάμπρικα
Συνολικά 6.726 μαθητές στέλνονται στη… δαγκάνα της εργασιακής εκμετάλλευσης μέσω της μαθητείας, και του προγράμματος με την ονομασία «Καθορισμός αριθμού μαθητών της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης» για το έτος 2016-2017. Οι μαθητές-εργάτες θα υποκαταστήσουν θέσεις μόνιμης εργασίας σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα. «Ανατέλλει» μια νέα γενιά εργαζομένων με πενιχρά μεροκάματα και ανύπαρκτα δικαιώματα.
Πριν το μελάνι του νόμου 4386/2016 στεγνώσει η ΕΥΔΑΠ έσπευσε τάχιστα να καλύψει θέσεις εργασίας που κανονικά θα έπρεπε να καλύπτονται από τακτικό προσωπικό με άλλη μια μορφή κεκαλυμμένης σκλαβιάς την μαθητεία και μάλιστα πανηγυρίζοντας ότι τάχα μου κάτι έκαναν.
Αφού δεν έκαναν τις μόνιμες προσλήψεις που εδώ και δυο χρόνια πάνε από μήνα σε μήνα με τραγικά αποτελέσματα για την ΕΥΔΑΠ (απώλεια ΚΕΛΜ, αποψίλωση τεχνικών και διοικητικών υπηρεσιών)αφού γέμισαν την εταιρεία με εργαζόμενους γαλέρας και εργολαβίες αφού ακόμα ακόμα και οι οκτάμηνοι εργάτες δεν ήρθαν στα τεχνικά τμήματα επιβαρύνοντας περαιτέρω τις ήδη αποψιλωμένες από προσωπικό υπηρεσίες στοχευμένα κατά τη γνώμη μου είπαν να αναπληρώσουν με την μαθητεία.
Για να το κάνω εύληπτο για τους λάτρεις του δόγματος πατρίς θρησκεία οικογένεια ας παραθέσω ένα παράδειγμα από το παρελθόν που έρχεται στο μέλλον Ο Σάμουελ Φίλντεν, που σε ηλικία 8 χρονών δούλευε σ’ εργοστάσιο βαμβακιού, έγραψε στην αυτοβιογραφία του:
«Αν ο διάβολος είχε ένα συγκεκριμένο εχθρό κι ήθελε να τον βασανίσει ανελέητα, το καλύτερο που μπορούσε να κάνει είναι να πάρει την ψυχή του και να την βάλει μέσα σ’ ένα εργαζόμενο παιδί στα εργοστάσια. Και να τον κρατήσει εκεί μέχρι το τέλος του!».
Και ένα ακόμα προς ημάς τους ριζοσπάστες προοδευτικούς κομμουνιστές και λοιπούς συγγενείς
Στην Ελλάδα, κατά τη δεκαετία του 1870, η συντριπτική πλειονότητα των εργαζόμενων ανήλικων παιδιών και των δύο φύλων, ηλικίας κάτω των 12 ετών, ήταν ορφανά από πατέρα ή μητέρα ή και από τους δύο γονείς. Τα υπόλοιπα ανήκαν σε οικογένειες όπου ο πατέρας ήταν ασθενής ή ανίκανος για συνεχή εργασία.
«Οι παίδες δεν επλάσθησαν απλώς προς το παίζειν, αλλ’ ενωρίς πρέπει να κερδίσωσιν τον επιούσιον αυτών άρτον»
Οπωσδήποτε, η ευαισθητοποίηση της αστικής κοινής γνώμης ως προς το χρόνο απασχόλησης και τις εργασιακές συνθήκες των παιδιών (με αποτέλεσμα τη νομοθετική παρέμβαση του αστικού κράτους) δεν είχε αφετηρία ανθρωπιστική. Προήλθε κυρίως από το γεγονός ότι οι νέες συνθήκες εργασίας των παιδιών είχαν επιπτώσεις στην ηθική και σωματική διαμόρφωση των μελλοντικών ενηλίκων, όπως δηλώνεται διά των πλέον επισήμων χειλιών: «Είναι βεβαιωμένο ότι πολλή και ακανόνιστη σωματική εργασία, κατά τη νεαρή ηλικία, παρεμποδίζει την ανάπτυξη και κανονική διάπλαση του σώματος κι εξαντλεί έτσι τις εργατικές δυνάμεις πρόωρα, πριν αυτές αναπτυχθούν εντελώς, ώστε οι γενιές γίνονται ασθενικές, με πολίτες και στρατιώτες ανίκανους»
- Άνοιξε συνάδελφοι η πόρτα στην παιδική εργασία και όσοι δεν το αντιλαμβάνονται απλά στρουθοκαμηλίζουν και δυστυχώς για ακόμα μια φορά και οι εκπρόσωποι μας αλλά και το εργατικό κίνημα στην ΕΥΔΑΠ πιάστηκε στον ύπνο όπως και με τις ατομικές συμβάσεις.
Και εδώ θέλω να βάλω ένα ερώτημα σε όλες και σε όλους, Αυτό το μέλλον θέλετε για τα παιδιά σας αυτό; Άραγε το όνειρο της οικογένειας του 21 αιώνα είναι η νεολαία να γίνει βορά στο σύγχρονο σκλαβοπάζαρο της μαθητείας της ατομικής σύμβασης της ελαστικής σχέσης εργασίας;
Είμαι πεπεισμένος ότι προφανώς αυτό δεν είναι το όνειρο και πέρα από ((βερμπαλισμούς)) και εύκολα κλισέ σας καλώ να κάνουμε το αυτονόητο να αντισταθούμε να παλέψουμε όχι για την έφοδο στους ουρανούς που γιατί όχι αν υπήρχαν οι συνθήκες αλλά τουλάχιστον για την αξιοπρέπεια μας τη δική μας και των παιδιών μας για αυτό τουλάχιστον.Δεν πρέπει να ολιγωρήσουμε και πρέπει όλοι οι συνάδελφοι και να καταδικάσουμε αλλά και να παλέψουμε με κάθε τρόπο να ανατρέψουμε αυτές τις μεσαιωνικές πρακτικές που λανσάρονται και στην ΕΥΔΑΠ.
- Ας δούμε λοιπόν τι λέει ο νόμος της σύγχρονης δουλείας των μαθητών
το Επαγγελματικό Λύκειο πλέον προσφέρει δύο κύκλους σπουδών: πρώτο, το «Δευτεροβάθμιο Κύκλο Σπουδών», που ανήκει στο τυπικό εκπαιδευτικό σύστημα και δεύτερο, το «Μεταλυκειακό έτος – τάξη μαθητείας», που ανήκει στο μη τυπικό εκπαιδευτικό σύστημα. Κατά τη διάρκεια της τάξης μαθητείας, εκτός από τα εργαστηριακά μαθήματα ειδικότητας» (203 ωρών), ο μαθητής θα παρακολουθεί και «πρόγραμμα εκπαίδευσης στο χώρο εργασίας», διάρκειας 28 ωρών εβδομαδιαίως, επιμερισμένο κατ’ ελάχιστον σε 4 ημέρες για 9 μήνες.
Με απλά λόγια εδώ θα χρησιμοποιήσω αναγκαστικά ένα κλισέ αλλά κάποια στιγμή τα πράγματα πρέπει να τα λέμε με το όνομα τους. Με το νόμο αυτό όχι μόνο δεν δίνεται λύση στο πρόβλημα της ανεργίας ούτε είναι προοδευτική απάντηση στην αντικειμενική σύνδεση της εκπαίδευσης με την οικονομία.
- Τι λύνει λοιπόν η μαθητεία; Την ανακύκλωση φτηνού εργατικού δυναμικού και τίποτα άλλο, η τεχνική Εκπαίδευση όσο κινείται με κίνητρο το κέρδος μόνο δεινά φέρνει για το λαό και τα παιδιά του. Επί της ουσίας η Μαθητεία απαξιώνει την εργατική δύναμη γιατί μαθαίνει τον εργαζόμενο να δουλεύει σε πολύ συγκεκριμένα εργαλεία τα οποία αλλάζουν, λόγω της γρήγορης ενσωμάτωσης της επιστήμης στην παραγωγική διαδικασία αλλά και λόγω της δουλειάς στη βάση των εργαλείων και τεχνικών που αξιοποιούν οι επιχειρήσεις .
Ακόμα παραπέρα, το λεγόμενο μοντέλο της «δυαδικής επαγγελματικής εκπαίδευσης», που προωθείται σήμερα στην Ελλάδα και ανθεί στη Γερμανία, σύμφωνα με το οποίο ο σπουδαστής περνάει τη μισή χρονιά στα «θρανία» και την άλλη μισή σε κάποια επιχείρηση, έχει επιπλέον και αρνητικές μορφωτικές συνέπειες. Η διάσπαση του διδακτικού χρόνου, διασπά και το ρυθμό της μάθησης, τη δυνατότητα συγκέντρωσης, της αφομοίωσης της ύλης. Και με αυτήν την έννοια, η μαθητεία δεν μπορεί παρά να έχει και αντιπαιδαγωγικό φορτίο.
- Τι σημαίνει για τους εκπαιδευτικούς η μαθητεία
Τη δεκαετία του 50 οι δάσκαλοι προσπαθούσαν να φέρνουν τα παιδιά στα σχολεία και κάποιοι άμοιροι γονείς, δέσμιοι της ανάγκης και της αμορφωσιάς τους, τα πήγαιναν στο αφεντικό ή στο χωράφι. Τώρα οι εκπαιδευτικοί εντέλλονται από την ανάγκη της δικής τους επιβίωσης, να ξεχάσουν τον παιδαγωγικό τους ρόλο και να παίζουν το ρόλο του επόπτη, μιας εξ αρχής υπονομευμένης, εργασίας. Οι σχολικές μονάδες εμπλέκονται σε ένα πρόγραμμα με τον τίτλο «μαθητεία», υπονοώντας κάποιας μορφής εκπαίδευση, η οποία ουσιαστικά μετατρέπεται σε διαχείριση εργατικού δυναμικού.
Η διοίκηση της ΕΥΔΑΠ εισάγει τον θεσμό της μαθητείας στα πλαίσια της αριστερής πολιτικής που εφαρμόζει και στα υπόλοιπα θέματα η υποκρύπτεται κέρδος;; απαπα και απαξίωση της εργασίας απαπα αριστεροί άνθρωποι τέτοια πράγματα δεν κάνουνε , ας δούμε λοιπόν τι υποκρύπτεται
Το ΥΠΕΘ, μέσω ΕΣΠΑ (δηλαδή χρημάτων των φορολογούμενων), και αξιοποιώντας το θεσμό της μαθητείας, εξασφαλίζει σχεδόν τζάμπα εργασία 6.726 εργαζομένων για εννιά μήνες σε δημόσιες υπηρεσίες, νοσοκομεία, ΔΕΚΟ και δήμους και στην επόμενη φάση σε εκατοντάδες επιχειρήσεις. Άλλωστε η αρχή έγινε πέρσι με την προσφορά μαθητευόμενων σε πάνω από 700 ιδιωτικές εταιρείες. Θα πληρώσει μέσω ΕΣΠΑ μια γελοία αμοιβή για τους «ωφελούμενους» του προγράμματος περίπου 16 εκατ. ευρώ, όταν το συνολικό κονδύλι προσεγγίζει το μισό δισ. ευρώ.
Οι εργοδότες θα εισφέρουν καθαρά ποσά μόλις 6,12 ευρώ για το ημερομίσθιο και μόλις 9,35 ευρώ για την ασφάλιση. Επιπλέον, είναι απαλλαγμένοι όχι μόνο από τη μισθοδοσία αλλά και από το κόστος διαχείρισης, του εργατικού αυτού δυναμικού. Αφού δε θα ψάξουν να τους βρουν, δε θα τους εντάξουν σε καμιά μισθοδοσία, θα πληρώσουν για τον καθένα μόλις 3,23 ευρώ ασφαλιστικές εισφορές ανά ημερομίσθιο! Για την επιχείρηση αυτό το εργατικό δυναμικό, δεν θα εμφανίζεται ως τέτοιο αλλά ως “μαθητευόμενο”.
- Η υποκρισία της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ ΑΝΕΛ αν μη τι άλλο περισσεύει, η διοίκηση της ΕΥΔΑΠ η εργοδοσία γιατί εργοδοσία είναι και ας μην τους αρέσει ο όρος όπως και στα υπόλοιπα θέματα αλλα και πιθανόν με τις εξελίξεις να έρχονται εν όψει υπερταμείου και αλλαγές στις διοικήσεις των ΔΕΚΟ να τρέχει να προλάβει μπας και γίνει αρεστή.
Οι μαθητές παραδίδονται βίαια βορά στις επιχειρήσεις ως δωρεάν (για τους εργοδότες) εργατικό προσωπικό. Θα μαθητεύουν στις κακοπληρωμένες, ελαστικές εργασιακές σχέσεις και στην υπακοή. Θα μάθουν στο νέο πρότυπο εργασίας – σκλαβιάς, ανακύκλωσης της ανεργίας, που είναι στρατηγική επιλογή για ΕΕ, ΔΝΤ και κεφάλαιο. Αυτό συμβαίνει και ότι άλλο πλασάρεται είναι φύκια για μεταξωτές κορδέλες
- Ο Μαρξ στον πρώτο τόμο του κεφαλαίου είχε περιγράψει ακριβώς αυτό που μας συμβαίνει σήμερα και αυτό που πραγματικά το διεθνές και ντόπιο κεφάλαιο μας μεταχειρίζεται
«Ο ιδιοκτήτης της εργατικής δύναμης είναι θνητός. Αν πρόκειται, λοιπόν, η παρουσία του στην αγορά να είναι συνεχής, όπως προϋποθέτει η συνεχής μετατροπή του χρήματος σε κεφάλαιο, πρέπει να διαιωνίζεται ο πουλητής της εργατικής δύναμης “όπως διαιωνίζεται με την αναπαραγωγή του είδους κάθε ζωντανό άτομο”. Οι εργατικές δυνάμεις που αφαιρούνται από την αγορά με τη φθορά και το θάνατο, πρέπει διαρκώς να αντικατασταίνονται τουλάχιστον με έναν ίσο αριθμό νέων εργατικών δυνάμεων. Γι’ αυτό, το ποσό των μέσων συντήρησης που είναι αναγκαίο για την παραγωγή της εργατικής δύναμης περιλαβαίνει και τα μέσα συντήρησης των αντικαταστατών, δηλαδή των παιδιών των εργατών, έτσι που να διαιωνίζεται στην αγορά η φυλή αυτή των ιδιόμορφων κατόχων εμπορευμάτων.
- Το κεφάλαιο δυστυχώς -ως κοινωνική ομάδα- ξανακέρδισε όλα όσα είχε παραχωρήσει στους εργαζόμενους μετά τον πόλεμο. Και στο εξής, δεν παύει να εκμεταλλεύεται την πλεονεκτική θέση στην οποία βρίσκεται για να αποσπάσει ακόμα περισσότερα οφέλη,
Το εργατικό κίνημα έχει χρέος να αντισταθεί επιτέλους. Καλές είναι οι ίδιες διεκδικήσεις που αφορούν τους γνωστούς ελάχιστους αλλά κάλλιστες οι συλλογικές και περιθώρια δεν υπάρχουν.
Επιτέλους κάποια στιγμή σύντομα ακόμα και οι εργοδοτικές γραφειοκρατικές ηγεσίες πρέπει να ξυπνήσουν αλλά κυρίως πρέπει να ενεργοποιηθούν και να πάρουν την κατάσταση στα χέρια τους οι εργαζόμενοι .
