Την απεργία κάλεσαν όλες οι ινδικές συνδικαλιστικές ομοσπονδίες (βλ. σχετικά στο τέλος του άρθρου), εκτός από την BMS, η οποία ελέγχεται από το ακροδεξιό κόμμα που κυριαρχεί στον δεξιό κυβερνητικό συνασπισμό (αν και μάλλον διάφορα τμήματα της BMS συμμετείχαν).
Ένα από τα βασικά αιτήματα της απεργίας ήταν να σταματήσουν οι ιδιωτικοποιήσεις που προωθεί η κυβέρνηση του Ναρέντρα Μόδι, η οποία έχει θέσει ως στόχο να εξοικονομήσει 8,3 δις δολάρια το 2016-2017 (μέσω πώλησης μετοχών του κρατικού τομέα σε ξένους επενδυτές) και να κλείσει δημόσιες επιχειρήσεις που θεωρούνται μη κερδοφόρες. Τα σχέδια αυτά θα προκαλέσουν αύξηση της ανεργίας και περικοπές στους μισθούς.
Επίσης τα συνδικάτα ζητούν κατώτατο μισθό για όλους τους νεοπροσλαμβανόμενους, 18.000 ρουπίες (περίπου 242 ευρώ) το μήνα. Η απόφαση για απεργία πάρθηκε από τα συνδικάτα ύστερα από το ναυάγιο των διαπραγματεύσεων με την κυβέρνηση, η οποία αρνήθηκε να αυξήσει τον κατώτατο μισθό πάνω από 9.100 ρουπίες (122 ευρώ), από τις 6.396 ρουπίες (86 ευρώ) που είναι σήμερα.
Τα άλλα αιτήματα ήταν να σταματήσουν οι σχεδιαζόμενες «μεταρρυθμίσεις» της κυβέρνησης που θα διευκολύνουν τις μαζικές απολύσεις και θα επιτρέπουν στους εργοδότες να προσλαμβάνουν με ατομικές συμβάσεις έργου, με μικρότερο μισθό. Τα συνδικάτα επίσης ζητάνε γι’ αυτούς που δουλεύουν με συμβάσεις έργου, ίσο μισθό και ίσα δικαιώματα με τους κανονικούς εργαζόμενους.
Η κυβέρνηση και τα δεξιά ΜΜΕ της Ινδίας επιδόθηκαν σε μία τεράστια προσπάθεια να πείσουν ότι η απεργία δεν είχε επιτυχία και ότι η οικονομική ζωή της Ινδίας δεν διαταράχτηκε καθόλου. Παρ’ όλ’ αυτά, η γενική απεργία (Bharat Bandh στα ινδικά) έχει προκαλέσει απώλειες κάποιων εκατοντάδων δις ρουπίων στην ινδική οικονομία, καθώς σε πάρα πολλά κρατίδια (κυρίως στο νότο, όπου τα διάφορα κόμματα της αριστεράς είναι πανίσχυρα) η οικονομική ζωή νέκρωσε τελείως. Σε ολόκληρη την Ινδία, τεράστιες βιομηχανικές μονάδες δεν λειτούργησαν, όπως και το μεγαλύτερο τμήμα του σιδηροδρομικού δικτύου, τα λεωφορεία, ακόμα και τα τρίκυκλα μοτοποδήλατα που χρησιμοποιούνται ως ταξί, ενώ πολλά λιμάνια έμειναν κλειστά. Οι εργαζόμενοι στις τράπεζες προκάλεσαν το μπλοκάρισμα των οικονομικών συναλλαγών ενώ και πολλά σχολεία σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης έμειναν κλειστά. Στο Νέο Δελχί η 2 Σεπτέμβρη ήταν η έναρξη μιας απεργίας διαρκείας για τις νοσηλεύτριες και τους νοσηλευτές που συγκρούστηκαν με την αστυνομία. Σε πολλές πόλεις έγιναν τεράστιες διαδηλώσεις, στις οποίες κυριαρχούσαν οι κόκκινες σημαίες των κομμάτων της αριστεράς και σε πολλές επίσης περιπτώσεις (πχ στους σιδηροδρόμους) απεργιακές επιτροπές περιφρούρησαν τους εργασιακούς χώρους και εμπόδισαν απεργοσπάστες να δουλέψουν.
Για να γίνει κατανοητό το μέγεθος και η επιτυχία της απεργίας, θα πρέπει να αναφερθεί ότι ο εκτιμώμενος αριθμός συμμετοχής (150 έως 180 εκατομμύρια εργάτες) αποτελεί ένα τεράστιο ποσοστό επί του συνόλου της εργατικής τάξης της Ινδίας, η οποία υπολογίζεται στα 473 περίπου εκατομμύρια. Όμως ο αριθμός των εργατών/εργατριών που είναι οργανωμένοι/ες σε συνδικάτα είναι αρκετά κάτω από 30 ή και από 25 εκατομμύρια.
Από το 2009 έχουν γίνει άλλες πέντε γενικές απεργίες στην Ινδία, στις οποίες γενικά η συμμετοχή είναι μάλλον αυξητική.
Η νεοφιλελεύθερη ακροδεξιά στην κυβέρνηση
Στις εκλογές του 2014 η συμμαχία των δεξιών κομμάτων, με επικεφαλής το ακροδεξιό/εθνικιστικό BJP [Bharatiya Janata Party / Κόμμα του Ινδικού Λαού], κέρδισε με μεγάλη διαφορά από τον κεντροαριστερό συνασπισμό (στον οποίο επικεφαλής ήταν το Ινδικό Εθνικό Κογκρέσο). Το BJP πήρε τις περισσότερες έδρες και ο αρχηγός του, ο Ναρέντρα Μόδι, έγινε πρωθυπουργός. Το BJP υποσχέθηκε να συνεχίσει και να βαθύνει τις νεοφιλελεύθερες μεταρρυθμίσεις που είχαν ξεκινήσει πριν από 25 χρόνια, έτσι ώστε να διαμορφώσει ένα ευνοοικό περιβάλλον για την προσέλκυση ξένων επενδύσεων και για να συνεχιστεί η αλματώδης ανάπτυξη του ινδικού καπιταλισμού. Η πολιτική αυτή πρακτικά σήμαινε αύξηση της φτώχιας και της κοινωνικής ανισότητας (ενισχυμένες από τους καστικούς διαχωρισμούς) και μια αποφασιστική επίθεση στα εργατικά δικαιώματα. Ως αντιστάθμισμα η κυβέρνηση του Μόδι πρόσφερε στην ινδική κοινωνία την καλλιέργεια και την επέκταση μιας ακραίας σοβινιστικής, ινδουιστικής (δηλαδή θρησκευτικά μισαλλόδοξης) πολιτικής, η οποία είχε ως άμεση συνέπεια την αύξηση της καταπίεσης των Μουσουλμάνων και των Σιχ, αλλά και γενικότερα την ανάπτυξη και εξάπλωση κάθε είδους μισαλλόδοξης ιδεολογίας και των αντίστοιχων πρακτικών.
Το Ινδικό Εθνικό Κογκρέσο δεν φαίνεται ικανό να μπορεί να αντιμετωπίσει το BJP, καθώς το ίδιο φέρνει την ευθύνη του σχεδιασμού και της υλοποίησης νεοφιλελεύθερων πολιτικών που αύξησαν την κοινωνική απελπισία απ’ την οποία τροφοδοτήθηκε η ανάπτυξη του BJP.
Αλλά ούτε και η αριστερά φαίνεται να μπορεί να διαμορφώσει μια εναλλακτική πολιτική προοπτική σε εθνικό επίπεδο, διασπασμένη καθώς είναι, ανάμεσα σε αντιφατικές στρατηγικές (οι οποίες συνυφαίνονται πολλές φορές με εθνοτικές αντιθέσεις) και σε τακτικές οι οποίες δεν βοηθούν στην ενότητα του εργατικού κινήματος (πχ., η αδυναμία σύγκλισης των αριστερών δυνάμεων στο επίπεδο της συνδικαλιστικής οργάνωσης, βλπ. στο τέλος του άρθρου).
Παρ’ ολ’ αυτά οι λαϊκές μάζες της Ινδίας έχουν μια τεράστια δυναμική η οποία όχι μόνο δεν φαίνεται να εξαντλείται, αλλά όπως μας δείχνει η απεργία στις 2 Σεπτεμβρίου, δεν έχει ακόμα εκδηλωθεί στις πραγματικές της διαστάσεις.
Υπάρχουν όμως κι άλλα δείγματα αυτής της ικανότητας των λαϊκών μαζών της Ινδίας να οργανώνονται και να παλεύουν. Ας αναφέρουμε το αγροτικό κίνημα (το οποίο σε πολύ μεγάλο βαθμό τροφοδοτεί την ανάπτυξη αριστερών κομμάτων σε διάφορα κρατίδια της Ινδίας), αλλά και το κίνημα των γυναικών, το οποίο αναπτύσσει μια τεράστια γκάμα διεκδικήσεων και δράσεων: από οικονομικά αιτήματα, μέχρι την συγκρότηση γυναικείων ομάδων αυτοάμυνας ενάντια στις επιθέσεις βιασμού – ένα ανατριχιαστικό φαινόμενο το οποίο σε πολύ μεγάλο βαθμό σχετίζεται, όχι τόσο με «πατριαρχικές παραδόσεις», όσο μάλλον με την ανάπτυξη της ινδουιστικής ακροδεξιάς που έχει κάνει ιδεολογική της σημαία τέτοιες «παραδόσεις», καθώς και με την ασυδοσία των κατασταλτικών μηχανισμών της κυβέρνησης του Μόδι, τα στελέχη των οποίων τις περισσότερες φορές φροντίζουν να μην συλλαμβάνονται/διώκονται οι δράστες των βιασμών.
Η απεργία της 2 Σεπτεμβρίου ήρθε να θυμίσει σε ολόκληρο τον πλανήτη, ότι υπάρχει και η Ινδία της εργατικής τάξης, η οποία εάν κινηθεί, θα προκαλέσει αναταράξεις παγκοσμίων διαστάσεων.
Οι μεγαλύτερες συνδικαλιστικές οργανώσεις και τα κόμματα με τα οποία έχουν σχέση.
CITU (Centre of Indian Trade Unions) με 3,5 εκατομμύρια μέλη περίπου· έχει σχέση με τοΚομουνιστικό Κόμμα Ινδίας (Μαρξιστικό) (διάσπαση από το ΚΚΙ το 1964)
AITUC (All India Trade Union Congress) με 2,5 έως 3 εκατομμύρια μέλη· έχει σχέση με τοΚομουνιστικό Κόμμα Ινδίας.
AIUTUC (All India United Trade Union Centre) με σχεδόν ενάμισι εκατομμύρια μέλη· έχει σχέση με το Κέντρο Σοσιαλιστικής Ενότητας Ινδίας (Κομουνιστικό).
AICCTU (All India Central Council of Trade Unions), περισσότερο από μισό εκατομμύριο μέλη· έχει σχέση με το Κομουνιστικό Κόμμα Ινδίας (Μαρξιστικό-Λενινιστικό) Απελευθέρωση(μαοϊκό).
UTUC (United Trade Union Congress) με μισό σχεδόν εκατομμύρια μέλη· έχει σχέση με το Σοσιαλιστικό Επαναστατικό Κόμμα (πρόκειται για μία διάσπαση του ΚΚΙ στη δεκαετία του ’30. Εντάσσεται με μια ευρεία έννοια στον χώρο του «μαρξισμού-λενινισμού»).
INTUC (Indian National Trade Union Congress) με 4 εκατομμύρια μέλη περίπου· έχει σχέση με το σοσιαλδημοκρατικό κόμμα Ινδικό Εθνικό Κογκρέσο
Hind Mazdoor Sabha (Συνέλευση Εργαζομένων Ινδίας) με 3,5 εκατομμύρια μέλη περίπου (το 13% του συνολικού αριθμού των μελών των εργατικών συνδικάτων της χώρας). Πρόκειται για ένωση ανεξάρτητων σωματείων.
Bharatiya Mazdoor Sangh (Ένωση Ινδών Εργατών) με 6,5 εκατομμύρια μέλη περίπου. Συνδέεται με το ακροδεξιό RSS (Rashtriya Swayamsevak Sangh / Εθνική Πατριωτική Οργάνωση [ή Εθνική Οργάνωση Εθελοντών]). Το RSS αποτελεί ένα μέτωπο ακροδεξιών, παραστρατιωτικών οργανώσεων, από την οποία προέρχεται και το κυβερνόν ακροδεξιό εθνικιστικό κόμμα του προέδρου Μόδι, το Bharatiya Janata Party.
Απεργία 2 Σεπτεμβρίου 2016: Φωτογραφίες
Πηγές:
«15 crore workers from 10 central trade unions to strike work today: Everything else you need to know»,India today, 1 Σεπτεμβρίου 2016.
«Millions of Indian workers strike for better wages», Al Jazeera, 2 Σεπτεμβρίου 2016.
«Millions strike against labour reforms in India», Socialist Worker, νο. 2519, 2 Σεπτεμβρίου 2016.
Knight Nika, «World’s Largest Strike? Tens of Millions in India Rise Up Against Right-Wing Economic Policies», Common Dreams, 2 Σεπτεμβρίου 2016.
Shehab Khan, «Tens of millions strike in India in battle for higher wages», Independent, 3 Σεπτεμβρίου 2016.
Safi Michael, «Tens of millions of Indian workers strike in fight for higher wages», The Guardian, 2 Σεπτεμβρίου 2016.
«Total shutdown in Kerala, mixed response in other States», The Hindu, 2 Σεπτεμβρίου 2016.
«Trade unions in India», Wikipedia.
«Unions demand wage hike, oppose anti-labour reforms», The Hindu, 2 Σεπτεμβρίου 2016.